دکتر حسن خیری

اجتماعی- فرهنگی

دکتر حسن خیری

اجتماعی- فرهنگی

دکتر حسن خیری
بایگانی

اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی

شنبه, ۱۶ فروردين ۱۳۹۳، ۰۷:۰۳ ب.ظ

 

                                                                                                                   دکتر حسن خیری

الف)مفهوم و مبنا شناسی شعار سال

اقتصاد در فرهنگ اسلامی :

  • اساس و قوام جامعه محسوب می شود.
  • کار و تلاش اقتصادی جهاد تلقی شده به نحوی که گفته شده است "الکاد لعیاله کالمجاهد فی سبیل الله" .پیامبر خدا (ص) دست کارگر را می بوسد و اعلام می کنند که این دست آتش جهنم را نخواهد دید. کسی که بار خود را بر دوش دیگران اندازد ملعون خوانده شده است....
  • در این فرهنگ بر میانه روی (مفهوم اقتصاد) تأکید شده و اعلام گردیده که پیامبران همواره در جنگ با مترفین و مرفهین بی درد  بوده اند. استضعاف در مقابل استکبار از مفاهیم شناخته شده فرهنگ اسلامی است . در این فرهنگ امام خمینی از حقوق کوخ نشینان در برابر کاخ نشینان حمایت کردند.
  • ضوابط فقهی اسلام نظیر خمس و زکات و صدقه... تضمین کننده تحقق جامعه ای است که فاصله طبقاتی در آن به حداقل کاهش می یابد و اخلاق تعاون و مواسات و انس و محبت و عدالت رواج می یابد و نیاز آحاد افراد جامعه به دست خود مؤمنان مرتفع می گردد و نیاز به حمایت های دولتی به حداقل می رسد. به عنوان مثال فرهنگ وقف در تمدن اسلامی پشتوانه بسیاری از نیازهای اقتصادی در عرصه های معیشتی ، علمی ، فرهنگی و امور عام المنفعه بوده که متأسفانه امروزه کم رنگ شده است.

فرهنگ به عنوان موضوع مهم سال که همواره مورد تأکید مقام معظم رهبری بوده است دربردارنده عناصر و ارکان زیر است:

  • نیاز جامعه به فرهنگ همچون نیاز به هوای سالم است. چرا که فرهنگ دربردارنده باورها ، ارزشها و هنجارها و نمادهای جامعه است.
  • فرهنگ دارای ابعاد، قلمروها و زمینه های مختلفی است ولی بی تردید فرهنگی عمومی در این شعار مبارک مورد اهتمام ویژه است .
  • در فرهنگ عمومی مورد نظر اسلام نکات زیر نهفته است:

 

  1. جامعه همچون سرنشینان یک کشتی اند که دارای سرنوشت مشترک اند . اگر فردی به بهانه اینکه اختیار محل استقرار خویش را دارد آن را سوراخ کند نه تنها خودش که دیرگران را نیز به هلاکت می رساند . پس آحاد افراد جامعه باید نسبت به سلامت کشی حساس باشند.
  2. در این فرهنگ آحاد افراد جامعه برادر اند یا برادر دینی یا برادر در آفرینش ؛ بنابراین حق برادری را نسبت به هم باید رعایت کنند.
  3. طبق فرموده رسول مکرم خدا(ص) مؤمنان همچون اعضای یک پیکراند. اگر عضوی از آنها به درد آمد بقیه اعضا نیز بی قرار می گردند. پس درساحت آنها نسبت به هم بی تفاوتی وجود ندارد . این شامل همه مؤمنان است و حد و مرزی ندارد.
  4. حق الله و حق الناس  از مفاهیم شناخته شده در فرهنگ عمومی اسلامی است.
  5. از سرمایه های مهم در فرهنگ اسلامی سرمایه اعتماد اجتماعی است . این سرمایه به شدت توسط دشمنان مورد تهدید است . باید از آن پاسداری کرد و آن را تقویت نمود.
  6. فرهنگ عمومی اسلام بر سرمایه جمع گرایی استوار است. تبلور این سرمایه امر به معروف و نهی از منکر است . آموزش درست نسبت به انجام این تکلیف بیمه کننده جامعه از بسیاری از بیماریهای اجتماعی است.
  7. محبت شیرازه برقراری ارتباطات اجتماعی اسلام و عدالت پشتوانه بقا و استمرار آن است.
  8. خانواده اصلی  ترین نهاد برای تحقق منویات اجتماعی اسلام برای تحقق جامعه ای طیب و پاکیزه است. امروزه این نهاد به شدت آسیب دیده و با تغییر سبک زندگی اسلامی شاهد فروپاشی خانواده با افزایش طلاق و نادیده گرفتن کارکردهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و معنوی خانواده هستیم.
  9. از جمله محورهای مهم فرهنگ عمومی اسلامی مشارکت های اجتماعی و روحیه جماعت گرایی با حضور در محافل نظیر هیآت مذهبی ، نمازهای جمعه و جماعات، شوراهای محلی و تقویت همبستگی های اجتماعی نظیر همسابه مداری است.

 

عزم ملی تداعی کننده امور زیر است:

  • اراده و آگاهی و معرفت عمومی به درستی راه
  • همراهی و همدلی و همکاری عمومی
  • خواست جمعی در تحقق آرمانها
  • همراهی دولت و ملت
  • تحقق انسجام ملی به عنوان پیش نیاز عزم ملی
  • التزام به پرهیز از تفرقه گرایی و دوری از اختلافات مذهبی و قومی و ...
  • و عزم ملی به معنای ممنوعیت و مذموم شمردن بخشی نگری و تفرقه افکنی و نادیده گرفتن افکار عمومی است.

 مدیریت جهادی تداعی کننده امور زیر است:

  • ضرورت بازنگری در بحث مدیریت و شناخت مفهوم متعالی مدیریت اسلامی که بر اصول و پایه های زیر استوار است:
  1. اعتقاد عمیق به بندگی  خداوند و در نتیجه مجاهده و کوشش خستگی ناپذیر  طرد از خود بیگانگی که محصول بریدگی فرد از محصول خویش است چه اینکه در این رویکرد فرد خود را در محضر خدا دیده و از او تمنای پاداش دارد
  2. عبادت تلقی کردن خدمت به مردم و در نتیجه تحقق روحیه ایثار و گذشت و فداکاری
  3. امانت داری و مسئولیت پذیری را دو رکن اساسی انجام تکلیف به حساب اوردن که محصول آن رعایت تقوای اجتماعی و سیاسی و اداری است . در زمان مقتضی احساس تکلیف او را به سوی عرضه توانایی ها و استعدادهایش فرا می خواند و در صورت نداشتن شایستگی و توان پذیرش مسئولیت را ظلم تلقی می کند که در بارگاه الهی باید پاسخگو باشد.
  4. تذکار مفهوم جهاد فرد را به سوی این باور عمق دینی سوق می دهد که جهاد و تلاش او در ساحت اجتماعی در برابر مجاهده با نفس خویش مجاهده و جهاد کوچک بحساب می آید . بنابراین به لحاظ روحی فرد مستعد مبارزه با نفس خویش می گردد. پس نظارت و کنترل به قوانین ختم نمی شود و نظارت درونی از اهمیت بیشتری برخوردار می گردد.
  5. در این مدیریت حق الناس و حق الله مفهوم می یابد . حریم زیردستان  به عنوان برادر دینی یا برادر در آفرینش محترم شمرده می شود و محبت به اطرافیان و عدالت ورزی در تعامل با آنها منطق شفاف پیدا می کند.
  6. در محضر خدا دیدن خود موجب می گردد تا هم فرد به آرامش برسد. با امید واری به کار بپردازد . نگران دیدن کار از سوی مافوق نباشد و در نتیجه از کار صوری و سطحی اجتناب می کند . بی جهت بیت المال و وقت مدیران به کارهای ساختگی و ارائه بیلان کار غیر ضرور به هدر نمی رود.

 

 

ب) راهکارهایی برای تحقق آن در بستر جامعه و تکالیف رسانه در ارتباط با آن؛

به نظر می رسد برای تحقق شعار سال می بایست به امر زیر اهتمام ورزید:

  • اقتصاد و فرهنگ هر دو از امور مهم تحقق بخش جامعه اسلامی اند. باید آن دو را از آفت تلقی های وارداتی رهانید و رویکرد عمیق اسلامی به آن دو را تقویت کرد.
  • اقتصاد موضوعی فرهنگی است . نحوه و نوع تولید و توزیع و مصرف و امور مرتبط با آن آموختنی است. و امروزه به شدت تحت تأثیر سبک های وارداتی از طریق رسانه ها و کانالهای فرهنگ ساز قرار دارد . همانطور که از عوامل مهم نشر فرهنگ وارداتی فیلم های و سریالهای و دیگر برنامه های رسانه ای است که رسانه ملی نیز در آن سهیم است . نظارت جدی تر بر کار رسانه ای لازم و ضروری است.
  • تحقق اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی مستلزم توجه به یک پارچگی و انسجام ملی و پرهیز از مسائل اختلاف بر انگیز بویژه در عرصه مذاهب و اقوام است.  بنابراین باید بر امور زیر تأکید نمود:
  1. جهت دهی درست به تولی میان آحاد افراد و قومیت ها و وحدت شیعه و سنی و تبری نسبت به دشمنان اسلام  و اقتدار ملی
  2. پرهیز از تنگ نظریهای جناحی و حزبی
  3. تقویت غرور ملی و اسلامی با ساخت برنامه های تاریخی و ارائه الگوهای ایثار و فداکاری در راه دین و میهن و به تصویر کشیدن عبرت های تاریخی
  4. جهت دهی به افکار عمومی با ارائه سبک زندگی اسلامی با موضوعات مهم حاوی تقویت بنیان های خانواده و مشارکت های جمعی و  تقویت هویت اسلامی و ایرانی
  5. جهت دهی به افکار عمومی با موضوع شناخت طرح های دشمنان بویژه در زمینه ایجاد بحران هویت در میان جوانان و تخدیر و تضعیف روحیه اسلامی و ملی آنها
  6. تولید برنامه با مضامین ارزش تلقی کردن کار و کار آفرینی و ناپسند بودن بیکاری و سربار اجتماع بودن سوق می دهد. برنامه هایی که افکار عمومی را به سوی انتخاب شغل و کار بر اساس نیاز و مفید بودن آن رهبری کرده و مدرک گرایی و صرفا پش میز نشینی را تقبیح می کند . در این خصوص توجا ویژه به دانشگاه کارآفرین از اهمیت دوچندان برخوردار است. ساخت برنامه هایی که جهت دهنده دانشگاهها و مراکز علمی به این مقوله است از قبیل پاسداشت کارآفرینان و گزارش از پاکهای علم و فنآوری و ارتباط یافتن صنعت و دانشگاه و جامعه ،شرکت های دانش بنیان شایسته است.
  7. توجه ویژه به اقشار آسیب پذیر جامعه چه از نظر اقتصادی و چه از نظر بیماری و سالخوردگی ضروری است . روحیه احترام به سالخوردگان و دستگیری از آنها ، دستگیری از افراد بی بضاعت و تلاش برای راهیابی آنها به انجام کار مفید و با عزت ، تقبیح ثروت اندوزی از راه غیر حلال و ربا و شغل های کاذب و غیر مفید شایسته توجه است.
  8. دشمن تلاش می کند برخی مضامین عالیه اسلام را وارونه جلوه دهد . تبیین درست مفهوم آزادی ، مردم سالاری  دینی،حقوق زن، تفاوت در خصوص برخی تفاوت های حقوقی بین زن و مرد ، خانواده ، جمعیت ، ولایت فقیه و فریضه امر به معروف و نهی از منکر ، انتقاد پذیری و جایگاه تکلیف و حقوق لازم و ضروری است.
  9. دشمن جامعه ای نا امید و مأیوس را انتظار می کشد . امید آفرینی با ارائه الگو های موفق و پاسداشت مفاخر علمی، هنری و اقتصادی و ... در افزایش نشاط جامعه مؤثر است.در این خصوص تقویت حضور مردم در صحنه های انقلاب باید هم مورد تأیکد باشد و هم تنها به روزها  مناسبت های خاص بسنده نشود. این تلقی بدی خواهد بود که مردم احساس کنند آنها را برای روزهای خاص نظام ناز دارد . در روزهای خاص از اقشار مختلف می توان در صفحه تلویزیون نمادی از آنها دید .

10. برنامه های رسانه ملی باید نماد محبت ورزی و عدالت پیشگی باشد و نباید گذاشت اعتماد مردم به این دستگاه که سازنده فرهنگ عمومی است کاهش یابد . متأسفانه گاهی این رویه مشاهده می شود که رسانه ملی که باید مردم را به نقد منصفانه و سازنده و تعریف و تمجید عادلانه آموزش دهد ؛خود گرفتار آسیب است.   

11. آفت تبلیغات تجاری نیز نباید از منظر متولیان رسانه ملی مورد غفلت واقع شود. نباید مشکل اقتصادی رسانه به قیمت مصرف گرایی جامعه تمام شود.همانطور که باید از آفت تجمل گرایی در فیلمها و سریال ها پیشگری کرد.

12. برجسته سازی آداب و رسوم پسندیده اقوام مختلف  راهکار بسیار مناسبی برای افزایش اعتماد و غرور ملی و ابزار بسیر مؤثری برای آموزش سبک های زندگی است.

موافقین ۰ مخالفین ۰ ۹۳/۰۱/۱۶
حسن خیری

نظرات  (۱)

سلام

جدا وبلاگ جالبی دارید

"""" فاطمیون"""""

منتظر شماست ب روزیم و .....

آماده ی تبادل لینک هستیم

Eheyat.blog.ir

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی