راهبردهای اسلام برای رویارویی در جنگ نرم

        

        در این مقال  ، با اعتقاد به اینکه ،  جنگ نرم پدیده ی جدیدی نیست در سه سطح به مواردی که به نظر می رسد از منظر اسلام می توان راهبرد مواجهه با این پدیده تلقی کرد ؛ می پردازیم .

·       شناخت دشمن واقعی

دشمن واقعی کیست و جنگ واقعی در چه عرصه­ای است؟براساس آموزه­های اسلامی، انسان و جامعه انسانی در مقابل دو جنگ قرار دارد. که با نظر به تکلیف و تعهد اسلامی دو نوع مجاهده پدیدار می­گردد. یکی جنگ ظاهری و به اصطلاح جنگ سخت که جهاد اصغر و مبارزه کوچک­تر نامیده شده و دیگر جنگ پنهان و به اصطلاح جنگ نرم و فرهنگی و هویتی که جهاد اکبر و مبارزه بزرگتر نام گرفته است. در تاریخ آمده است که آنگاه که یاران پیامبر(ص) از جنگی سخت و طاقت­فرسا با موفقیت برگشتند ، فرمودند: مرحبا بقوم قضوا الجهاد الاصغر و بقی علیهم الجهاد الاکبر فقیل یا رسول الله ما الجهاد الاکبر قال جهاد النفس(وسائل الشیعه، ج 15، ص 161)

مرحبا و آفرین به قومی که در جهاد اصغر موفق شدند و اینک بر آن‌ها باد جهاد اکبر. پس سؤال شد یا رسول الله: «جهاد اکبر کدام است؟» فرمود: «جهاد با نفس.»

جهاد اکبر، مبارزه با نفس است. که در واقع موفقیت در جهاد اصغر نیز برای مومن متوقف بر موفقیت در این جهاد است در غیر این صورت فضل و برتری و ترفیع معنوی و سعادتی برای او رقم نخواهد خورد. و از سوی دیگر رمز موفقیت­های بزرگ در جهاد اصغر متوقف بر پیروزی در جهاد اکبر بوده است. اگر هر فرد مسلمان با ده نفر یا کمتر آن برابر دانسته شده است. بخاطر برخورداری از مدال افتخار موفقیت در جهاد اکبر است: «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِینَ عَلَى الْقِتَالِ إِن یَکُن مِّنکُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ یَغْلِبُواْ مِئَتَیْنِ وَإِن یَکُن مِّنکُم مِّئَةٌ یَغْلِبُواْ أَلْفًا مِّنَ الَّذِینَ کَفَرُواْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَّ یَفْقَهُونَ»؛ انفال (8):65

ای رسول، مومنان را بر جنگ ترغیب کن که اگر بیست نفر از شما صبور و پایدار باشید بر دویست نفر از دشمنان غالب خواهند شد و اگر صد نفر بوده بر دو هزار نفر کافران غلبه خواهند کرد زیرا آن‌ها گروهی بی دانشند.

همانطور که ملاحظه می­شود نداشتن تفقه موجب ضعف کافران است و تفقه با فهم عمیق همراه با بصیرت دینی حاصل می­شود که مستلزم درک و شناخت همراه با آمادگی و انگیزه­های نفسانی و روانی است که در مجاهده با نفس در جهاد اکبر حاصل می­شود.

در معارف اسلامی، دشمن­ترین دشمنان انسان، خود نفس آدمی است. «اعدی عدوک نفسک التی بین جنبیک» ( بحار الانوار، 67، ص 36)  و نیز امام علی(ع) فرمود: ان افضل الجهاد من جاهد نفسه التی بین جنیه (شیخ حر عاملی، جهاد بالنفس، ص 10)

برترین جهاد، جهاد کسی است که با نفس درون خویش مجاهده می‌کند.

و نیز فرمود: المجاهد من جاهد نفسه(همان ص 10)

مجاهد کسی است که با نفس خویش مجاهده و مبارزه می‌کند.

و نیز فرمود: لا عدو اعدی علی المؤمن من نفسه (مستدرک الوسائل، ج 11، ص 137)

دشمنی به دشمنی بر فرد از دشمنی خود فرد به خویش نیست.

و نیز فرمود: والله الله فی الجهاد الانفس اعدی االعدوّ لکم (مستدرک الوسایل، ج 11، ص 137)

خدا را خدا در مبارزه با خویش که آن دشمن‌ترین دشمنان شماست.

بر این اساس آدمی قبل از آنکه نگران دشمنان جنی و اُنسی بیرونی است باید نگران دشمنی باشد که در نفس خودش کمین کرده باشد و به عبارت دیگر خودش دشمن خودش است.

براساس این آموزه­ها، آدمی همانطور که در بیرون با دیگران در تعامل است و در نهایت جبهه حق و باطل ـ دارالایمان و دارالکفرـ شکل می­گیرد و هماهنگی و یکپارچکی در هر یک از این جبهه­ها موجب تقویت آن جبهه می­شود. آدمی در نفس خود نیز دارای قوایی است که ممکن است همسو و هم جهت باشند یا در تعارض و تضاد. این هماهنگی و همسویی نیز ممکن است در خدمت نفس دنی، نفس اماره و غرایز زیستی باشد یا در خدمت نفس علوی ـ فطری و نفس لوامه و مطمئنه.

قوای وجودی انسان به عقل «ادراک» و دل «احساسات و عواطف» تقسیم می­شود که هر کدام از آنها ممکن است جند و سرباز خداوند «جندالله» باشند یا سرباز و جند شیطان «جندالشیطان» که از محصول و برآیند تعاملی آنها قلب بوجود می­آید که یا حرم الله است و یا منزلگاه شیطان.

براساس این رویکرد ،  کسی که در جان او شیطان لانه کرده و عقل و دل او در خدمت غرائز و خودخواهی­ها و نفس اماره قرار گرفته است در جهاد بزرگتر مردود شده و از او امیدی به پیروزی در جهاد کوچک­تر نیست و تلاش او نیز نفعی برای او به ارمغان نخواهد آورد. اما اگر در این جهاد اکبر پیروز شود و جان او با نور الهی روشن شود، قلب او حرم­الله شود و عقل او در خدمت حقیقت­یابی ­فطرت خداجویی او قرار گیرد و دل و احساسات او در مسیر دلدادگی به حق جهت­دار شود. او بیمه شده و در جنگ ظاهری و جهاد اصغر نیز پیروز می­گردد. در این صورت هم عقل او «ماعبد به الرحمن و اکتسب به الجنان» ( شیخ عباس قمی، سفینه النجاه، ج 2، ص214) است و هم محبت او ضامن دینداری او «هل الدین الا الحب و البغض» (مجلسی، بحارالانوار، ج 27، ص 95، ج 57، ص 4)

توجه به عنصر محبت به عنوان وجه اخیر محرک رفتار آدمی در آیات و روایات از این منظر قابل بهره­برداری است. از یک سو محبت به شهوات سرزنش شده:

«زُیِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاء وَالْبَنِینَ وَالْقَنَاطِیرِ الْمُقَنطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَیْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ذَلِکَ مَتَاعُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَاللّهُ عِندَهُ حُسْنُ الْمَآبِ»؛ آل­عمران(3):14

و دوستی در عرض دوستی خداوند تهدید شده است:

«قُلْ إِن کَانَ آبَاؤُکُمْ وَأَبْنَآؤُکُمْ وَإِخْوَانُکُمْ وَأَزْوَاجُکُمْ وَعَشِیرَتُکُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ کَسَادَهَا وَمَسَاکِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَیْکُم مِّنَ اللّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِی سَبِیلِهِ فَتَرَبَّصُواْ حَتَّى یَأْتِیَ اللّهُ بِأَمْرِهِ وَاللّهُ لاَ یَهْدِی الْقَوْمَ الْفَاسِقِینَ»؛ توبه(9):24

و از سوی دیگر بر احسان انسان­ها در طول دوستی خداوند تأکید نموده است:

«وَاعْبُدُواْ اللّهَ وَلاَ تُشْرِکُواْ بِهِ شَیْئًا وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا وَبِذِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینِ وَالْجَارِ ذِی الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالجَنبِ وَابْنِ السَّبِیلِ وَمَا مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ إِنَّ اللّهَ لاَ یُحِبُّ مَن کَانَ مُخْتَالاً فَخُورًا»؛ نساء (4): 36

 توفیق دوستی مطابق با ایمان را به خداوند نسبت داده و رشد واقعی را در گرو این محبت دانسته است.

«.... وَلَکِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَیْکُمُ الْإِیمَانَ وَزَیَّنَهُ فِی قُلُوبِکُمْ وَکَرَّهَ إِلَیْکُمُ الْکُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْیَانَ أُوْلَئِکَ هُمُ الرَّاشِدُونَ»؛ حجرات (49): 7

 به عبارت دیگر این محبت محصول تعامل عقل ودل می­باشد. و این همان است که بصیرت را به همراه می­آورد. تا آنجا که در امان خدا بودن ولو در شدت جنگ و محاصره و سختی را بر امان نامه­های پیش‌رو و در جنگ نرم شمرهای زمانه ترجیح می­دهد و آنگاه چون حضرت اباالفضل چنین توصیف می­گردد که عموی ما «عباس» دارای بصیرت نافذ بود. راهیابی به چنین وضعیتی متوقف بر احراز شرایطی است که در ادامه به آن می­پردازیم.

·       عوامل زیستی و تکوینی

در آموزه­های اسلامی عوامل مختلفی در پیدایش شخصیت آدمی مؤثراند. برخی از عوامل حتی مربوط به قبل از تولد است. به طور خلاصه عوامل مؤثر بر چگونگی تکون شخصیت افراد را    می­توان به شرح زیر ارائه نمود:

 براساس آموزه­های اسلامی انسان­ها از نظر زیستی و تکوینی دارای شرایط متفاوتند و اینگونه شرایط بستر متفاوت را برای آمادگی­های شخصیتی ایجاد می­کند. در این رویکرد عرق و ژن در تکون شخصیت افراد مؤثر است، همانطور که رعایت شرایط شرعی تکون نطفه و تغذیه حلال و حرام هم پیش از تولد و هم پس از آن مؤثر است، چه حلال و حرام خوری توسط پدر و مادر صورت­ پذیرفته باشد و چه خود در آن نقش داشته باشد. پرشدن شکم­ها از حرام از عواملی خوانده می­شود که چشم بصیرت را در جنگ با امام حسین(ع) از کوفیان می­گیرد و گام­های آنها در حمایت از امام حسین(ع) نه تنها لرزان شده بلکه برخی از آنها به جنگ ایشان نیز می­شتابند.

افکار و اوهام و خیالات والدین در مرحله­ای و آنگاه افکار اوهام خود فرد نیز در تکون شخصیت فرد مؤثر است. همانطور که ابعاد روان­شناختی افراد و نگرش افراد به معنای نحوه ادراک، احساس و آمادگی­های رفتاری آنها نیز در تکون شخصیت و شکل­گیری هویت افراد مؤثر است.

·       تأکید بر نهاد خانواده

موقعیت خانواده برای حیات فردی و جمعی در جامعه اسلامی از اهمیت فوق­العاده­ای برخوردار است. حفظ این نهاد با آداب و سنت­های اسلامی آن و ایفای نقش والدین و توجه به اهمیت اجتماعی آن مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. اگر امروز شاهد افزایش نرخ طلاق و بالارفتن سن ازدواج، هستیم باید خطر را در همین نزدیکی خود احساس کنیم در این صورت توجه دادن به سایت­های دشمنان در جنگ نرم خیلی مهم نیست. اگر به جای آنکه بر نقش مادری زن و اهمیت حضور او در خانه و سرپرستی فرزندان به عنوان مهم­ترین نقش انسان­ساز و جامعه­ساز جامعه تأکید شود و ورود به صحنه اجتماع زنان را صرفاً در بیرون خانه تعریف کردیم ـ که آن هم در جای خود لازم است ـ باید بدانیم که از سربازان جنگ نرم هستیم و با دشمنان در حال همراهی هستیم. اگر در آموزه­های قرآنی شکر و سپاس والدین پس از شکر خداوند آمده است بی­تردید بخاطر اهمیت و جایگاه این موقعیت اجتماعی است و بر ما است که آن را بر جسته نمائیم. و همینطور است توجه به نهاد مسجد و جایگاه آن در شهر و دیار اسلامی. اگر فضای شهری را طوری آراستیم که مسجد نقش محوری یافت و زمینه حضور مردم را به مسجد هموار کردیم و در تجلیل و تکریم آن کوشیدیم و روحانیون ما بر نقش خود در مسجد اهتمام ورزیدند و خانواده­ها و مدارس بر نقش انسان­ساز مسجد واقف شدند و فرزندان خود را با مسجد مأنوس نمودند، آنوقت دیگر نیازی نیست نگران جنگ نرم دشمن باشیم و همینطور است جایگاه قرآن و عترت در میان جامعه.

در سطح خُرد هم توجه به قرارگاه دوست و دوست­یابی از اهمیت بسیار برخوردار است و می­توان پس از والدین بیشترین تأثیر را بویژه در گروه سنی نوجوانی و جوانی از آنِ دوست دانست.

 

·        ساختار اجتماع

همانطور که گذشت در دو ساحت فردی و اجتماعی با رویکرد تلفیقی عاملیت و ساخت، به‌علاوه توجه به امور وضعی از قبیل رعایت آداب تغذیه، پاک دلی و پاک دستی و اخلاص در امور و انجام تکالیف و اذکار و عبادات ماثوره، می­توان فرد و جامعه را از گزند دشمنان بیرونی و درونی در امان نگاه داشت و در این عرصه از آثار و نتایج اعمال گذشتگان برآیندگان نباید غافل شد که در بحث سنت­های الهی از آن سخن به میان می­آید. بد کرداری کوفیان در عصر امام علی(ع) و امام حسین(ع) نه تنها کوفه آن زمان را به ذلت کشاند بلکه آیندگان آنها را نیز در این آتش گرفتار نمود.

با برداشت از آموزه­های اسلامی می­توان استنباط کرد که در این منظر هم کنش­گرایی مورد تأیید قرار گرفته و هم ساخت­گرایی.   به این معنا که فرد انسانی دارای اراده و اختیار است و می­تواند با بهره­گیری از قدرت عقل و عواطف خود بر خلاف جهت محیط حرکت کند و هم از سوی دیگر آدمی به شدت از فضا و محیط و ساختارهای اجتماعی، فرهنگی حاکم بر جامعه رنگ می­پذیرد. چنانکه در آیه قرآن خطاب به گُنَه کاران فرمود «... أَلَمْ تَکُنْ أَرْضُ اللّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُواْ فِیهَا ...» نساء (4):97 که هم از یک سو بطور ضمنی تأثیر محیط را تأیید نموده است و هم از سوی دیگر بر بی­اختیار نبودن انسان صحه گذاشته است. مع­الوصف تأثیر اجتماع و محیط بر شخصیت انسان بسیار مؤثر است. تأکید بر نهادهایی چون خانواده، اهمیت دوست­یابی، انتخاب محیط زیست و توجه به انتخاب منزل با توجه به همسایه. از سوی دیگر یک کاسه دیدن جامعه و برای آن سنت­هایی مقرر کردن، نزول عذاب بر جامعه و سوختن تَر و خشک با هم از جمله در مسئله امر به معروف و نهی از منکر که ترک آن موجب می­شود که حتی خوبان نیز روی سعادت را نبینند، توجه به ساختار شهر و محل استقرار برخی اماکن از جمله مسجد،‌ در این راستا قابل تحلیل است. بر اساس این رویکرد ساختار فقر کفر زا است «کاد الفقران یکون کفراً» همانطور که ظلم نابودی را در پیش دارد «الدوله یبقی مع الکفر ولا یبقی مع الظلم»، در این رویکرد بر برآوردن نیازهای اساسی افراد جامعه برای رسیدن به سعادت و بیمه شدن از آسیب­های دشمنان درونی و بیرونی ـ کارگزاران جنگ نرم و سخت ـ تأکید شده است. براستی چرا ازدواج نیمی از ایمان است. و حتی زمین جوان ازدواج نکرده را نفرین می­کند. بی تردید قرار گرفتن در چنین شرایطی زمینه­ساز موفقیت شیاطین در جنگ نرم است. تبعیض و فقر و بی­عدالتی نیز از این قبیل­اند. لذا رهبر انقلاب بارها از سه آسیب فساد، فقر و تبعیض سخن گفته­اند و برای رفع آنها سفارش نموده­اند. در برخی روایات امنیت، عدالت و فراوانی به عنوان نیاز همه تلقی شده است: ثلاثه اشیاء یحتاج الناس طرّاً الیها الامن والعدل و الخصب . (بحار الانوار، ج 75، ص 232)

داشتن تَن سالم، امنیت و روزی به معنای آن است که همه خیرات دنیا در اختیار فرد است:

ما اصبح معافی فی جسده امناً فی سربه عنده قوت یومه فکان ما خیرّت له الدنیا بحذافیرها (امالی،‌ ص 385)

و عدالت شیرین­تر است از آبی که تشنه به دست آورد:

العدل احلی من الماء یصیبه الظّمان؛ (بحارالانوار، ج 75، ص 37)

و شهر برخوردار از امنیت مثال زدنی است:

«وَضَرَبَ اللّهُ مَثَلاً قَرْیَةً کَانَتْ آمِنَةً مُّطْمَئِنَّةً یَأْتِیهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِّن کُلِّ مَکَانٍ فَکَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللّهِ فَأَذَاقَهَا اللّهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا کَانُواْ یَصْنَعُونَ»؛ نحل(16):112

ساختار چنین جامعه­ای به نحوی است که آموزش آن جهت­دار بوده و قرآن آموزی در سرلوحه آموزش کودکان قرار دارد و چنانکه امام صادق(ع) به این مضمون فرمود: قبل از اینکه دیگران نسبت  به فرزندانتان پیش گیرند شما قرآن را به آنها یاد دهید.

در این ساختار آموزشی، علوم انسانی برخاسته از مبانی اسلامی سرآمد علوم بوده و زمینه برای جذب نخبگان در این عرصه فراهم است و لذا علم اخلاق از علوم برتر تلقی می­گردد.

در این رویکرد، در عین حال که به ریشه­ها و منابع توجه می­شود، و تفاوت­های محیطی و اقتضائات زمانی مورد تأیید قرار می­گیرد و تأکید می­شود که فرزندانتان را متناسب با نیاز زمانه خودشان تربیت کنید. بر این اساس هر گونه دگرگونی و تغییر به منزله گسست هویتی به شمار نمی­رود و تفاهم و همدلی برقرار می­گردد. همانطور که نیازهای گروه­های سنی به رسمیت شناخته می­شود و برای نسل نو دگرگونی و زیبایی­خواهی و تحول و ریسک­پذیری و نوآوری به رسمیت شناخته می­شود و با این حساب از خمودگی و ایستایی و جمود پرهیز می­گردد و راه برای انتخاب و گزینش باز گذاشته می­شود.

·        حفظ کلیت نظام اسلامی

سخن و قلم معمار کبیر انقلاب اسلامی پس از گذشت دو دهه از رحلت آن عزیز، هنوز در گوش جان ما طنین افکن است که حفظ نظام اسلامی از اوجب واجبات است. این رویکرد، ریشه در عمق آموزه­های اسلامی دارد که بقای اسلام و تمدن­سازی و تعالی آن و امکان رویارویی آن با دشمنانش در گرو توجه به این اصل است. و توحید کلمه و کلمه توحید که خود از سفارشات امام راحل و مقام معظم رهبری است؛ ریشه در قرآن و روایات دارد. از رسول مکرم اسلام (ص) نقل شده است که:

لینقض عرالاسلام عروه عروه .... و اولهن نقضا الحکم و آخرهن االصلوة؛ (معجم الاحادیث امام المهدی، ج 1، ح 118، ص 369 به نقل از ره توشه راهیان نور ویژه محرم­الحرام 1431 ص 45)

ریسمان اسلام یکی یکی نقض و پاره می­شود و اولین چیزی که نقض می­شود، حکومت و حاکمیت دینی و آخرین آن‌ها نماز است.

بی­دلیل نیست که دشمنان از صدر اسلام تاکنون رویارویی با حاکمیت اسلام و پاره­کردن آن از اسلام و دنیوی و عرفی­کردن آن را در دستور کار خود قرار داده­اند. از این روایت استفاده می­شود که بقای اسلام در گرو کلّیت آن است. لذا فرمود: «وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ...»؛       (آل­عمران (3):103) و نیز ... یدالله مع­الجماعه ...،و حدیث گردیده که : الشاذ الانسان للشیطان کمان ان الشاذ الغنم للذئب.

و چنگ زدن به ریسمان محکم الهی را در گرو دو عنصر دشمنی با طاغوب و ایمان به خدا دانست: «....فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَیُؤْمِن بِاللّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَىَ»؛ بقره (2): 256

دو عنصری که در اثر جنگ نرم تجزیه شد و بر ایمان به خدا آن هم در عبادات شخصی و فردی تأکید شد و عنصر دشمنی با طاغوت از نظر دور داشته شد. این روند جنگ نرم در بیان امام صادق(ع) در توصیف بنی­امیه بخوبی برداشت می­شود:

ان بنی امیه اطلقوا تعلیم الایمان و لم یطلقوا تعلیم الکفر اذا احملو علیه لم یعرفوا؛ (کافی،‌ ج 2، ص 415 به نقل از ره توشه راهیان نور ویژه محرم­الحرام ص 47)

همانا بنی­امیه آموزش ایمان به مردم را آزاد گذاشتند ولی آموزش کفر و مفهوم و مظاهر و ابعاد آن را آزاد نگذاشتند تا وقتی مردم را عملاً به طرف کفر بردند آن­ها نتوانند تشخیص دهند.

• توجه به اقتضاءات رابطه امام و امت در همه عرصه های اجتماعی

امام و امت از واژگانی است که در فرهنگ اسلامی دارای بار فرهنگی و تعیین کننده راهبرد اسلام در جریان هدایت جامعه است. امام در جامعه اسلامی پیشوایی است که همراهی و اطاعت آن تضمین کننده سعادت دنیوی و اخروی است. امام در عرصه حضور، انسان کاملی است که از نظر عملی دارای علم لدنی و خدادادی است و در عرصه علم و عمل معصوم است و از خطا و اشتباه در حکم و موضوع در امان است و در عصر غیبت امام کسی است که اوصاف آن، توسط امام معصوم بیان گردید، کسی که از نظر دانش اسلامی برتر و قابل اعتماد به تشخیص اهل فن و از نظر نفسانی بری از هوای نفس و مطیع امر الهی است و وجود این عناصر تحلیه و تخلیه شرط بقای امامت است و این شرایط به تناسب در همه ارکان و رأس و بدنه و ساقه جامعه اسلامی باید جاری و ساری باشد. در این صورت ریسمان محکم الهی باقی است و اتحاد و وحدت کلمه و کلمه توحید تحقق می­یابد و در غیر این صورت زمینه ناملایمات و فتنه­ها فراهم می­شود. آیه 17سوره رعد بخوبی این مهم را به تصویر کشیده است آنجا که با مثال، حق و باطل را ترسیم می­کند:

«أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَالَتْ أَوْدِیَةٌ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّیْلُ زَبَدًا رَّابِیًا وَمِمَّا یُوقِدُونَ عَلَیْهِ فِی النَّارِ ابْتِغَاءَ حِلْیَةٍ أَوْ مَتَاعٍ زَبَدٌ مِّثْلُهُ کَذَلِکَ یَضْرِبُ اللّهُ الْحَقَّ وَالْبَاطِلَ فَأَمَّا الزَّبَدُ فَیَذْهَبُ جُفَاءً وَأَمَّا مَا یَنفَعُ النَّاسَ فَیَمْکُثُ فِی الأَرْضِ کَذَلِکَ یَضْرِبُ اللّهُ الأَمْثَالَ»؛ رعد(13): 17

خداوند از آسمان آبى فرستاد؛ و از هر درّه و رودخانه‏اى به اندازه آن‌ها سیلابى جارى شد؛ سپس سیل بر روى خود کفى حمل کرد؛ و از آنچه (در کوره‏ها،) براى به دست آوردن زینت آلات یا وسایل زندگى، آتش روى آن روشن مى‏کنند نیز کف‌هایى مانند آن به وجود مى‏آید -خداوند، حق و باطل را چنین مثل مى‏زند!- امّا کف‌ها به بیرون پرتاب مى‏شوند، ولى آنچه به مردم سود مى‏رساند [= آب یا فلز خالص ] در زمین مى‏ماند؛ خداوند این‌چنین مثال مى‏زند!

از این آیه برداشت می­شود که:

1. حرکت تکاملی جامعه مستلزم آن است که از کثرت به وحدت حرکت کند. هر چه به وحدت نزدیک شود تمایز خود را از باطل مشخص­تر کرد. و از آشوب­ها راحت­تر می­تواند رهایی یابد.

2. همواره حق و باطل رویاروی هم­اند و باطل محتوای قابل ارایه ندارد و کار او موج­سواری است و بر گرده حق می­نشیند. در صورتی که فضا آرام شود و زمینه ارائه درست حق فراهم گردد باطل خلع سلاح می­شود. چه اینکه باطل چون کف آبی است. گرچه در سیلاب در جریان حرکت شدید خود را می­نمایاند و گویا جز کف چیزی نیست اما به واقع آنچه هست و باقی است آب است و در رودخانه وسیع و آرام گرفته، جایی برای کف باقی نمی­ماند.

3. از مطالب فوق برداشت می­شود که در جنگ نرم باید مراقب گل­آلود کردن فضا توسط دشمنان بود و با شرح صدر و حوصله و اما با درایت و تدبیر جامعه را آرام کرد و مرعوب دشمن نشد. گاهی بیان اغراق­آمیز کارهایی که آنها انجام می­دهند و گویا همه چیز از دست رفته است و انتشار کتاب­هایی که جز ترسیم کارهای آنها نیست خود آب در آسیاب دشمن ریختن است.

4. در کثرت و تفرقه است که مشکلات بروز می­کند و شناخت حق سخت­تر می­گردد.

5. امیدواری و نشاط: با شناخت درست دشمن و ماهیت جبهه باطل «کف روی آب» و در فضای آرام، توجه به همه ابعاد و پرهیز از «یُؤْمِنُ بِبَعْضٍ ویَکْفُرُ بِبَعْضٍ» و داشتن شرح صدر چون دل دریا، باید مطمئن بود که عاقبت از آن پرهیزکاران است.

6. توصیف جبهه حق و جامعه اسلامی به حرکت آب از سنگلاخ تا دریا و توصیف اینکه این جویبارها برای رسیدن به آرامش باید راه دریا را بیابد استفاده می­شود که جامعه اسلامی در رویارویی با باطل و جنگ نرم نیازمند رهبری است و مدیریت به تنهایی کافی نیست. رهبری در سازمان نقش پیشبرد، هدایت، تخریب ساختارها و بازسازی آن متناسب با نیاز را برعهده دارد در حالی که مدیر طبق ضوابط تعریف شده و مشخص ، متعهد به حفظ وضع موجود سازمانی است و از قدرت ریسک­پذیری کمتری برخوردار است.

این شرایط اقتضای آن را دارد که جامعه هر آن، آمادگی دگرگونی و رویارویی با مشکلات جدید را داشته باشند و این مستلزم رابطه عاطفی و قلبی بین امت و امامت است. لذا آیات قرآنی بر اخلاق عظیم و پیشگامی پیامبر(ص) در رویارویی با مشکلات، دلسوزی نسبت به جامعه و ... تأکید و آنرا تمجید می­کند. این بر این معناست که موفقیت جامعه اسلامی مستلزم همدلی و همراهی امام و امت است و از جمله توطئه­های دشمنان در جنگ نرم خدشه­دار کردن این رابطه است.

7. از مطلب فوق استفاده می­شود که جامعه اسلامی جامعه­ای است که گرچه براساس احکام و قوانین اسلامی اداره می­شود ولی روح حاکم برآن هنجاری و اخلاقی است. به عبارت دیگر حاکمیت بر دل­ها است که امور جامعه اسلامی را به پیش می­برد و این حاکمیت است که ورای قوانین رسمی خود را نشان می­دهد حال با یک جمله میرزای شیرازی در جریان جنبش تنباکو باشد، یا با حکم حکومتی امام و رهبری به عنوان ولی فقیه مطابق قانون اساسی جمهوری اسلامی.

جنگ نرم آن است، که این رابطه خدشه­دار شود. امروز بر کسی پوشیده نیست که رهبری، آماج بیشترین تهاجمات رسانه­ای و غیر رسانه­ای است. این نه بخاطر کینه شخصی بلکه بخاطر درک از این امتیاز جامعه اسلامی است. رویارویی با جنگ نرم در حقیقت این نیست که سایت­های دشمنان، شناسایی شود. رویارویی واقعی این است که راهبرد خود را در این میان بصورت فعال، نه انفعالی و دفاعی مشخص کنیم. نسل امروز و آینده را نسبت به این امتیازات آشنا کنیم و بر دل دادگی امام و امت بیفزاییم. امروزه متأسفانه بر کسی پوشیده نیست که تولیدات مکتوب رسانه­ای و ... بسیار و چند برابر گذشته انجام می­گیرد ولی کمتر تولید دلدادگی و همدلی می­کند ؛  چرا که از مخاطب­شناسی بی­بهره است و با راهبرد مشخص و در ضمن یک نقشه جامع و مهندسی شده ارائه     نمی­شود.

8. روح اخلاقی داشتن حاکمیت اسلامی مستلزم آن است که روی عنصر انگیزش و خواست تأکید مضاعف شود. جامعه­ای که برپایه قانون اداره می­شود جامعه بی­روحی است که جبر و پاداش قانونی ملاک نظم و انضباط اجتماعی است ولی جامعه اسلامی مبتنی بر اخلاق مستلزم بهره­مندی از پشتوانه وجدانی و خواست قلبی است. پیامبر اسلام(ص) از جامعه جاهلیت، نسلی ساخت که سرآمد مجاهدان در طول تاریخ شدند، امام امت نسلی را ساخت کرد که خود شهادت داد، نمونه آن در ادوار دیگر مشاهده نشده­­اند. امروزه هم در رویارویی با جنگ نرم باید نسلی ساخت که نگران سایت­ها و کتاب­های دشمنان نسبت به آنها نبود. آنچه ما را در جنگ نرم موفق می­کند تنها شناخت اینگونه امور نیست بلکه رمز موفقیت ما تولید نسلی است که در مقابل این تهاجمات بیمه شده باشد و ساز و کار آنرا هم در آموزه­های اسلامی بیان کرده­اند که ما در ادامه به برخی از آنها می­پردازیم.

·       احتیاط در انتخاب بد برای دوری از بدتر

رویکردی که در بخشی از بدنه مدیریت کشور، برای فرار از جنگ نرم بکار گرفته شده این است که برای پرهیز از بدتر می­توان به انتشار و ترویج بد مبادرت ورزید. این موضوع در رسانه ملی تا حدی خود را بیشتر نشان می­دهد. در این راستا برای فرار از ماهواره خود به پخش فیلم­هایی با همان مضامین منتها با حذف برخی صحنه­های زشت­تر مبادرت می­کنیم. این استدلال چگونه قابل پذیرش است؟ و از بحث پشتوانه­ای دینی که بگذریم، نگاهی به روند اتفاقات اجتماعی ـ فرهنگی نشان می­دهد که این رویکرد چندان پاسخگو نیست. به علاوه باید در جنگ نرم به این نکته توجه کنیم که ذائقه افراد دائم در حال ساخت و تحول و دگرگونی است. ذائقه و سلیقه افراد چیزی نیست که در یک جا به اشباع برسد. ورود به عرصه­های خلاف شرع، مخصوصاً اگر جنبه­های شهوانی و جنسی داشته باشد ورود به عرصه­هایی است که سیر­ی­ناپذیر و چون سراب بوده و حد معینی ندارد.

لذا در دستورات اسلامی به عمل به اوامر و ترک نواهی و احتیاط در شبهات تأکید شده است و دین چون برادر خوانده شده که برای پاسداشت آن باید بسیار محتاط بود. برای اجرای دفع افسد به فساد به عنوان یک مسئله عقلایی در مسایل اجتماعی فرهنگی که دارای پیچیدگی است باید بسیار محتاط بود به علاوه آن که درست استفاده نکردن از این اصل ابتکار عمل را از جبهه حق باز می­ستاند و دائم در صدد دفاع برمی‌آید.

·       فرهنگ­سازی

فرهنگ­سازی از اصطلاحاتی است که در جامعه ما مظلوم واقع شده است. اگر برنامه­ای برای مقابله با مفاسد اجتماعی تدوین و به مرحله اجرا گذاشته شود بلافاصله فریادها بلند می­شود که اول باید فرهنگ­سازی کرد. آری، این چنین است امّا رویه همه جوامع که مبانی اسلامی، نیز بلحاظ حکم کلی آنرا تأیید می­کنند آن است که هدایت جامعه و برقراری نظم اجتماعی متوقف بر بهره­گیری از دو عرصه جامعه­پذیری و کنترل اجتماعی است. به هر صورت وجود کنترل اجتماعی و قوانین بازدارند. نیز خود باید از مصادیق جامعه­پذیری آحاد جامعه تلقی گردد تا وجدان جمعی اعمال کنترل­های اجتماعی را پذیرا شود. در این صورت جامعه همانطور که مبارزه با اشرار و زورگیران را تأیید و تشویق می­کند مبارزه با دختران و پسرانی که با بد حجابی و نابهنجاری چهره شهر را آلوده کرده و زمینه گناه را فراهم می­کنند، را بر خواهد تافت. حاصل کلام اینکه در این مقوله نیز باید از سازوکار تربیتی اسلام در امور تشویقی و تنبیهی بهره جست.

 

 

·       نتیجه­گیری

در دهه­های اخیر پس از ناتوانی استکبار از رویارویی در جنگ سخت و آزمودن راه­های مختلف آن،‌ بر شدت و رویارویی فرهنگی و نرم افزوده است. و با تجربه جنگ رسانه­ای در برخی از نقاط جهان از جمله عراق و افغانستان، جنگ نرم وارد مرحله­ای جدید و دامنه­دارتر و دارای تأثیر بیشتر شده است. «یازده سپتامبر» براساس درک و وقوف به کارآمدی این جنگ خلق می­شود و جنگ در عراق و یوگسلاوی با ماهیت رسانه­ای آغاز می­شود و با تأسیس «کمیته خطر جاری» در سال­های پایان دهه­ی 1980 در اوج جنگ سرد و با منتفی دانستن جنگ سخت بلوک شرق را به زانو در آورد و با سه راهبرد «دکترین مهار»، «نبرد رسانه­ای» و «سامان­دهی نافرمان مدنی» فروپاشی شوروی را موجب شد. (ر.ک، جنگ نرم، ص 108)

جنگ نرم پدیده­ای جدیدی نیست و همواره بین حق و باطل به موازات جنگ سخت این جنگ نیز وجود داشته است. توسعه تکنولوژی و بهره­گیری از امکانات واقعی و مجازی و ورود دشمن در عرصه­هایی که قبلاً به راحتی امکان ورود به آن­ها را نداشت، بر اهمیت توجه به موضوع افزوده است.

جنگ نرم جنگی است که شناخت آن نیازمند بصیرت و خودباوری است و در غیر این صورت چه بسا دشمن در لباس دوست و فرد غارت شده، خود در لباس غارت­گر ایفای نقش نماید که فرمودند «هلک امرء لم یعرف قدره»

برای مبارزه با جنگ نرم باید از موضع فعال وارد شد و ابتکار عمل را به دست گرفت و صرفاً واگویه کردن کارهایی که دشمنان انجام می­دهند ما را به جایی نخواهد رساند. برای تحقق این مقصود باید به خود بازگشت و میراث فرهنگی و معنوی خود را باز شناخت. براساس این میراث، این کارزار جهاد اکبر خوانده شده و محیط این کارزار قبل از هر چیز نفس و خود آدمی است که می­تواند دشمن خویش گردد. برای موفقیت دراین کارزار هم باید به اندرون خود توجه کرد. و به کارزار خود رفت و هم باید در بیرون در عرصه­های خرد، میانه و کلان جامعه راه مبارزه را آموخت.

توجه به راهکارهای ارائه شده در اسلام از قبیل توجه به امور زیستی‌،‌ روانی، تکلیفی و وضعی و اهتمام به آراستن امور محیطی مطابق سلیقه اسلامی از قبیل توجه به موقعیت خانواده، مسجد و اهتمام به حفظ کلیت نظام اسلامی، فرد و جامعه را در پیشبرد اهداف خود موفق خواهد کرد و دشمنان را در این جنگ نظیر جنگ سخت مأیوس خواهد ساخت. در این عرصه البته نباید از کاری که دشمنان انجام می­دهند و دفاعی که باید در قبال آنها اتخاذ کرد غافل شد.

 

منابع و مآخذ

-                  قرآن کریم

-                  ثقة­الاسلامی کلینی، اصول کافی، ج 1، تهران،‌ انتشارات مسجد چهارده معصوم (ع)،‌ بی­تا

-  شیخ حرالعاملی، جهاد با نفس، ترجمه علی افراسیابی، قم، نهاوندی، 1380

-  شیخ حسین نوری، مستدرک الوسایل، ج 11، قم، مؤسسه آل البیت الاحیاء التراث، بی­تا

-  شیخ صدوق،‌الامالی

-  شیخ عباس قمی ـ سفینة­البحار (بیروت، مؤسسه الوفاء،‌ بی­تا) ج 2

-  شیخ محمد بن الحسن الحرّ العاملی، وسایلی الشیعه، ج 15، تهران، المکتبة­الاسلامیه، بی­تا

-  محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج 20،‌ 67 و 75

-  محمد بن یعقوب کلینی، اصول کافی، ترجمه و شرح سید جواد مصطفوی (تهران، دفتر نشر فرهنگ اهل بیت (ع)،‌ بی­تا)، ج 1

-  جنگ نرم و وضعیت کنونی ما، مرکز پژوهش­ها فرهنگی و اجتماعی صدرا، بی­تا،‌ بی­تا

-  حسن خیری، انتخاب عقلانی در آموزه­های اسلامی، معرفت، 1387، شماره 126

-  حسن خیری، تلویزیون و فرهنگ، پایان نامه دکتری، تهران،‌ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

-  معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی، ره توشه راهیای نور ویژه محرم­الحرام 1431، قم، رشید، 1388

-  محمد قربانی، جنگ نرم؛ تبیین مفهومی، پیشینه تاریخی و تاکتیکها،؛ تابناک ،1388 www. Tabnak.ir)

         - مهدی صادق ، جنگ نرم چیست؟ پایگاه قدس ، 1388 paigahghods.persianblog.ir            www.

          - یوسف کریمی ، روان شناسی اجتماعی ، تهران ، نشر ارسباران ، 1375   

    

نماز جمعه این هفته شهر وزوان به امامت حاج آقا خیری

 

خطبه اول:

موضوع: مبنی بر بیانات مقام معظم رهبری بر توسعه و پیشرفت مواردی بیان می شود. دهه چهارم دهه عدالت و پیشرفت و به جای توسعه از پیشرفت استفاده شده است چرا که توسعه همان توسعه غربی است و با معیارهای غرب سنجیده می شود. اشاره به تقسیم بندی جهان به توسعه یافته و در حال توسعه.

ماهیت اسلام و انقلاب، نظام بدون ماهیت الهی و توسعه غربی را نمی پذیرد و حیات طیبه خود را از خدا دارد. ما نیاز به پیشرفت داریم و به جای توسعه از پیشرفت استفاده می کنیم تا متفاوت با غرب مقام معظم رهبری فرمودند ما باید به سمت عدالت و پیشرفت رویم و بحث چشم انداز 20 ساله که در سال 4 این کشور باید ویژگی هایی داشته باشد که مبنای حرکت نظام باشد.

یکی از این شاخص ها توجه دنیا و آخرت است. باید طوری برنامه ریزی شود سعادت دنیوی فراهم شود و فقط دغدغه معیشت و آخرت گرایی تنها نیست چرا که دنیا مزرعه آخرت است.

آیات الهی تاکید بر این نکته دارد: به آخرت توجه کن اما دنیا را فراموش نکن.

طلب دنیا و طلب حلال و علم فرضیه است. از مانیست کسی که دنیا را برای آخرت و آخرت را برای دنیا فدا کند.

جامعه فقیر جامعه که فرایند است.

کسی به امام صادق گفت: من دنیا را دوست دارم امام از فلسفه دوستی پرسید. گفت بخاطر امرار معاش خانواده ام. امام گفت: این آخرت گرایی است.

یکی از شاخص های توسعه و پیشرفت و حیات طیبه الهی را تحقق می بخشد، توجه به حق الله و حق الناس است. بدون توجه به این دو مفهوم نمی شود روی پیشرفت جامعه اسلامی تکیه کرد.

کوتاهی کردن در کار مردم حق الناس است. (حق الله مترادف با حق الاجتماع است)

آن هایی که نادیده گرفته شوند به جامعه ظلم شده است نه به یک شخص از جمله این است.

ارتداد جزء گناهان کبیره است که حد بر آن جاری می شود. 10 حد داریم که تضمین کننده رعایت حق الله هست. عقل و چیزی که عقل را ضایع کند حق الله است. تولید نسل پاک و یا حرام را تحقق بخش جامعه دینی نیست. زنا و امثال این ها حق الله است.

بحث حق در جامعه اسلامی توسعه یافته است. حق را باید در ادبیات دین جستجو کرد.

حتی برخی جانوران مثل درخت نیز حق دارند.

نسبت به گذشتگان حق داریم و امکان آقا شدن از جانب آن ها هست و آیندگان هم حق دارند. یکی از شاخص های پیشرفت ملامت مومنانه است که بحث امر به معروف و نهی از منکر یکی از موارد آن است. همه نسبت به هم ولایت مومنانه دارند. در توسعه غربی تکنیک نیست به دیگران نداری و سرت در کار خود باشد اما در جامعه اسلامی باید اول با عقل و شعور خود باید بفهمی و بعد اجرا کنی و وارد عمل شوید.

شاخص دیگر وحدت گرایی است و تاکید اسلام بر وحدت: (یدالله مع جماعه) و پرهیز از تفرقه آن هایی که اجتماع بزرگتر است وارد شوید. نماز در مسجد جامع وحدت را بیشتر نمایان می کند. حج بیشتر وحدت و اجتماع اسلامی را نمایش می دهد و فضیلت بیشتری دارد.

خطبه دوم:

توصیه به تقوی الهی

یکی از معیارهای تقوی نسبت به برادر خود بدگمان نباشیم.

امر برادر خودت را بر بهترین وجه حمل کن و گمان مبر به او اگر کاری بد کرد سوء ظن نداشته باشد تا می توانی حمل بر صحت بکن.

کسانی که ایمان آورده اید از بسیاری از گمان ها بپرهیزید که برخی از گمان ها گناه است. قرآن هرگاه مومنی برادر مومن خود را مورد اتهام قرار دهد ایمان از قلب او خارج می شود همان طور که نمک در آب حل می شود. امام صادق (ع)

برخی علماء اگر کسی خبری از کسی می آورده می گفتند: آن شخص عالم می دانستم ولی هنوز شکی به آن ندارم اما تویی که خبر آوردی فاسق شده ای چون غیبت کرده ای

اشاره به مناسبتها: 7 ذی الحجه و شهادت امام باقر (ع)- حرکت کاروان امام حسین از مکه به کربلا و قربانی دادن امام حسین

9ذی الحجه روز عرفه و تاکید بر خواندن دعای امام حسین (ع) و روزه اگر روزه موجب بی حالی میشود روزه نگیرید تا دعا را درک کنید.

در روز عرفه نباید امید را از دست داد و حتی بچه های داخل شکم مادر هم روزی می گیرند.

روز عید قربان: پدر مومنان ابراهیم است و اطاعت ابراهیم و اسماعیل از خدا ما باید بنده خدا باشیم و عید باشد تا توسعه حقیقی انسان اتفاق افتد.

هفته نیروی انتظامی با شعار اقتدار در سایه مردم داری- قانون مداری و جامعه مداری حق نیروی انتظامی بر گردان ما بخاطر امنیت جامعه و تشکر از این ارگان و تبریک این ایام دیدار مقام رهبری با نخبگان و فرمایشات ایشان راجع به توسعه پایدار بود.

در صورتی که دیگران تصمیم بگیرند ما نمی توانیم توسعه پایدار داشته باشیم. ما باید مصالح خود را بشناسیم. دوست و دشمن خود را بشناسیم تا توسعه پایدار داشته باشیم.

برنامه ریزی صحیح و توجه به نیازهای شخص باید توجه شود.

بسته شدن عهدنامه گلستان در این ایام بسته شده است. عهدنامه روسها با ایران و جدا شدن شمال ایران که به دست حکومت های نالایق قاجار بسته شده است.

انگلیس با ایران معاهده داشت در زمان قاجار که با لباس ایرانی بجنگد برای ایران اما انگلیس اینکار را نکرد و عهدنامه بسته شد.ما باید مراقب باشیم و خودمان پای میز مذاکره منافع خود را ببینیم و همانطور که رهبر گفت به دشمن اعتماد نکنیم.

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

1392/7/19

خلاصه خطبه ها: احسان دقیانوس

Socialization important solution to combat anomalies

 / person with the disorder is guilty of advertising agency office expressive PhD in Sociology Institute, said the technology is so pervasive that drugs undermine society and the social ills become therefore, in such cases, the person with the disorder may not criminal rebuked him.

Hojjatoleslam Khairi Hassan, director of the Center for Social and Cultural Studies Institute of Islamic Propagation Office in an interview with reporter Rasa News Agency , in response to the question "Why are some parts of the country, young people are high on drugs?" said the kind of crimes and anomalies become so pervasive social problem that would undermine society and the individual in question would otherwise have occurred.

The person with the disorder is not guilty

He noted the distinction between social and individual issues and psychological disorders added to the social pathology of the following grounds, platforms and servers, but it was Phenomenon in Social Pathology individual issues, focus only on the character level person takes place.

This PhD sociologist stated that the technology is so pervasive drug undermine society and the social ills become so in such cases, the person with the disorder may not criminal rebuked him .

Sociologists have studied the task Nabhnjaryha

He said before rebuked individuals with drug and pathological study of the social situation and the causes of such phenomena is that of what is abnormal, and it is the task of the sociologist.

Hojjatoleslam good reference to the factors noted anomalies: a phenomenon caused by social contexts and social contexts and agents, brokers and human resources will play a role in the occurrence of the phenomenon.

Neighborhoods with the largest drug manufacturer

He said: We used the wide geographical borders with Afghanistan as the world's largest drug manufacturer in the world and it is natural to be influenced by the environment.

Director of Social and Cultural Studies Research Center Islamic Propagation Office continued effort to block the entry of drugs from neighboring countries, but the extent of the boundaries and interactions between material and country, complete blockage of drugs into the country are not allowed .

Political factors on the drug

Referring to his political causes of abnormalities noted to humiliate the enemies of the Islamic system and drift back efforts to shut down our young people do extensive efforts in this direction.

Good Hojjatoleslam added soft war the enemy tries to bring us revolutionary identity and the human forces of the Islamic identity in a time and space in the same direction for all your efforts on the youth of drug Applies .

He emphasized to promote the acquisition of opiate enemy avenues of media, communications and economic uses and is applied to the same SODA expensive and we have to consider their workforce as the most important asset urgency Islam, the revolution and take care.

Local media should be held accountable for the current state

The PhD in Sociology stating an identity crisis as a global problem and all countries are concerned about indigenous cultures and their lifestyles, said: We must respond to the current state of the media and media outside the context of the emergence Nabhnjaryha and Sntshknyha provided to compensate.

The unemployment crisis is one of the main reasons for turning to drugs

He said to economic factors, abnormalities of society: the social crisis and unemployment and social frustration, age marry and remain unanswered needs of young people.

Good Hojjatoleslam emphasized the crisis of unemployment and social frustration on one of the main reasons young people Dkhanyaty drug, hallucinogenic drug.

Socialization is an important solution to combat anomalies

Stating strategies to combat social anomalies and turning to drugs, he pointed out one of the ways of life and strong social and religious norms and values, socialization and community awareness of social pathologies, and in this way, families, schools and the media are crucial Nqs.

Director of the Center for Islamic Propagation Office, Cultural and Social Research said the psycho-social health and physical health is very important and critical to your mental and social well-being, but we could not make such medical vaccinated.

The work is being done to involve community health Tkhsssy

Stating that the community mental health field, it is not worthy of the dignity of the Islamic system, said it would be necessary to interdisciplinary work and the specialized.

Hojjatoleslam Khairi said experts in the social sciences, psychology, religion, media and communication must help to create a charter for social and psychological health and societal problems and phenomena in the considered phenomena and solutions to combat.

He said when is pervasive phenomena of deviance, social problems that generate and spread it everywhere, resulting in widespread damage to the area of religion, national authority, affects the physical and mental health.

The second strategy for combating social control disorders

This PhD sociologist noted for combating social abnormalities, in addition to socialization, social control, we have young people from traditional societies the religious sites such as mosques, bodies and families and placed in non-formal control and determination of To cure this disease, determined to learn socially.

Violation of the law enforcement apparatus tobacco epidemic

Stating that official controls, legal and must be restored, said: sometimes rules are well written, but the performance is much more difficult and this is either because there are insufficient rules or in the pores that cause Mjryhay law enforcement their work well done, and the social suffering and disease outbreaks are tobacco.

Smoking and promote the common good Hojjatoleslam stating representations of the social impact of new and future generations, said: making public spaces safe from law enforcement is crucial and must be done in this case significantly.

He finally said very little influence in public spaces and social guarantees as well as a bit about this, there is inaccurate and inadequate implementation is that it should return to formal social control and to plan swiped Sybhaysh Social aspects are not.

Remarkably, the leader of North Khorasan youth meeting to provide a list of the injuries was life, and the twenty questions, the questions raised by the Leader of the questions is:

Why is mass culture in our society is weak?

What is the aversion to work?

Why not make relationship Raythay neighborhood?

Why the driving culture, people do not fully disciplined?

The birth of our society is?

What is the pattern of recreation?

What is the architecture of our society? How to fit our needs?

What is common between us lies?

In some parts of the country because of the high divorce?

What is the cause of aggression and impatience among some of us?

How do we respect the law? What is the cause of illegality in some people?

What is social discipline?

There is much work ethics in society?

Why are some good words, good ideas, dreams, and what is left over?

What we can cut the root of Reba?

What is essential for our apartment?

What is luxury? Bad? Good? How much is that bad? How much is OK?

Because consumerism is prevalent among many of our people?

Why we talk past each other?

In some parts of the country because the drug is too young?

Why Slh mercy on us poor?

What is essential for our apartment? How much is true?

What shirt design is tailored to our needs and rational?

Between men and women make it right?

Do our daily interactions, we say to each other completely, right?

Be having some work done away from the cause of aversion to work is?

Cause aggression and impatience and intolerance among some of us do?

What rights do people in the media, the Internet and ... We observe?

Produce qualitatively different parts, it is of interest and concern?

Why it's good for us that our bureaucracy is low?

Why do some cities, there is a single house? How has the influence of Western diseases in our society?

What we divorce and family breakdown, as is common in the West, does not prevail among us?

What do the women in our community, to preserve the dignity and Ztsh also do social functions and family and social rights be protected?

جامعه پذیری مهم‌ترین راهکار مبارزه با ناهنجاری‌ها

کنکاشی در پرسش‏های رهبر معظم انقلاب اسلامی؛
جامعه پذیری مهم‌ترین راهکار مبارزه با ناهنجاری‌ها /  خبرگزاری رسا ـ دکترای جامعه شناسی پژوهشگاه دفتر تبلیغات اسلامی گفت: روی آوری به مواد مخدر به قدری فراگیر شده که جامعه را تحت شعاع خود قرار داده و به ناهنجاری اجتماعی تبدیل شده است؛‌ بنابراین در چنین مواردی، فرد مبتلا به ناهنجاری مجرم نبوده و نمی‌توان وی را توبیخ کرد.

حجت‌الاسلام حسن خیری، مدیر مرکز مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه دفتر تبلیغات اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، در پاسخ به این پرسش که «چرا در برخی از بخش‌های کشورمان روی آوردن جوان‌ها به مواد مخدر زیاد است؟» گفت: اگر گونه‌ای از جرائم و ناهنجاری‌ها قدری فراگیر شود که جامعه را تحت شعاع خود قرار دهد مسأله‌ای اجتماعی و در غیر این‌صورت مسأله‌ای فردی رخ داده است.

فرد مبتلا به ناهنجاری مجرم نیست

وی در ادامه با اشاره به تفاوت میان ناهنجاری‌های اجتماعی و مسائل فردی و روانشناختی افزود: برای آسیب‌شناسی مسائل اجتماعی باید در پی عوامل، زمینه‌ها، بسترها و کارگزارهای آن پدیده در سطح اجتماع بود اما برای آسیب‌شناسی مسائل فردی،‌ تفحص تنها در سطح شخصیت آن فرد صورت می‌گیرد.

این دکترای جامعه شناس تصریح کرد: روی آوری به مواد مخدر به قدری فراگیر شده که جامعه را تحت شعاع خود قرار داده و به ناهنجاری اجتماعی تبدیل شده است؛‌ بنابراین در چنین مواردی، فرد مبتلا به ناهنجاری مجرم نبوده و نمی‌توان وی را توبیخ کرد.

مطالعه نابهنجاری‌ها وظیفه جامعه شناسان است

وی اظهار داشت: پیش از این‌که فرد مبتلا به مواد مخدر را توبیخ کرد باید در اوضاع اجتماعی به مطالعه و آسیب‌شناسی پرداخت که چه اتفاقی سبب بروز و نمود چنین پدیده‌های نابهنجار شده است و این امر وظیفه جامعه شناسان است.

حجت‌الاسلام خیری با اشاره به عوامل ناهنجاری‌های جامعه خاطرنشان کرد: یک پدیده اجتماعی از بسترها و زمینه‌های اجتماعی ناشی شده و عوامل، کارگزاران و نیروهای انسانی در بروز و تشکیل آن پدیده ایفای نقش می‌کنند.

همسایگی با بزرگترین تولید کننده مواد مخدر

وی ابراز داشت: کشور ما از جهت موقعیت جغرافیایی مرز گسترده‌ای با افغانستان به عنوان بزرگترین تولید کننده مواد مخدر در جهان دارد و طبیعی است که از فضای آن متأثر شود.

مدیر مرکز مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه دفتر تبلیغات اسلامی ادامه داد: تلاش‌های فراوانی برای مسدود کردن ورود مواد مخدر از کشورهای همسایه می‌‌شود اما با توجه به گستردگی مرزها، آمد و شد‌ها و تعاملات میان کشوری، انسداد کامل ورود مواد مخدر به کشور امکان پذیر نیست.

عوامل سیاسی روی آوردن به مواد مخدر

وی با اشاره به عوامل سیاسی نابهنجاری‌های جامعه خاطرنشان کرد: دشمنان نظام اسلامی برای تحقیر و بی اراده کردن جوانان ما کمر همت بسته و تلاش‌های گسترده‌‌ای در این راستا انجام می‌دهند.

حجت‌الاسلام خیری اضافه کرد: دشمن با جنگ نرم تلاش می‌کند تا هویت انقلابی را از ما گرفته و در یک بازه زمانی نیروهای انسانی نظام را از هویت اسلامی خالی کند و در همین راستا تمام تلاش خود را برای روی آوردن جوانان به مواد مخدر به کار می‌‌بندد.

وی تأکید کرد: دشمن برای ترویج روی آوری به مواد مخدر از راه‌های رسانه‌ای، ارتباطی و اقتصادی فراوانی استفاده می‌کند و در همین راستا سودا گران خود را بکار گرفته است و ما باید به آن توجه داشته باشیم و از نیروی انسانی خود به عنوان اصلی‌ترین سرمایه فوریتی اسلام، انقلاب و کشور مراقبت کنیم.

رسانه‌های داخلی باید پاسخگوی وضعیت فعلی باشند

این دکترای جامعه شناس با بیان این‌که بحران هویت به عنوان یک مسأله جهانی مطرح بوده و همه کشورها نگران فرهنگ‌های بومی و سبک‌های زندگی خود هستند، تصریح کرد: فضای رسانه‌ای ما باید پاسخگوی وضعیت فعلی باشد و فضای رسانه‌ای خارجی که زمینه پیدایش نابهنجاری‌ها و سنت‌شکنی‌ها را فراهم آورده است را جبران کند.

بحران بیکاری یکی از دلایل اصلی روی آوردن به مواد مخدر است

وی با اشاره به عوامل اقتصادی نابهنجاری‌های جامعه گفت: بحران کمبود کار و بیکاری در جامعه سبب سرخوردگی اجتماعی، بالارفتن سن ازدواج و بی پاسخ ماندن نیازهای اساسی جوانان می‌شود.

حجت‌الاسلام خیری تأکید کرد: بحران بیکاری و سرخوردگی اجتماعی یکی از دلایل اصلی روی آوردن جوانان به مواد دخانیاتی، مخدر و روانگردان است.

جامعه پذیری مهم‌ترین راهکار مبارزه با ناهنجاری‌ها است

وی با بیان راهکارهای مبارزه با ناهنجاری‌های اجتماعی و روی آوردن به مواد مخدر، خاطرنشان کرد: یکی از راه‌های اسلامی شدن سبک زندگی و محکم شدن هنجارها و ارزش‌های اجتماعی و دینی، جامعه پذیری و آگاهی دادن جامعه به آسیب‌های اجتماعی است و در این مسیر، خانواده‌ها، رسانه‌ها و مدارس نقس بسیار مهم و اساسی دارند.

مدیر مرکز مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه دفتر تبلیغات اسلامی اظهار داشت: سلامت اجتماعی و روانی همانند سلامت و بهداشت جسم بسیار مهم و حائز اهمیت است اما ما نتوانستیم سلامت اجتماعی و روانی خود را همچون سلامت پزشکی واکسینه کنیم.

سلامت اجتماع مستلزم انجام شدن کار میان تخصصصی است

وی با بیان این‌که در حوزه سلامت اجتماع و روان، کار درخور شأن نظام اسلامی انجام نشده است، گفت: این امر مستلزم صورت گرفتن کار میان رشته‌ای و میان تخصصی است.

حجت‌الاسلام خیری بیان داشت: متخصصان علوم اجتماعی، روانشناختی، دینی، رسانه‌ای و ارتباطی باید به کمک هم منشوری برای سلامت اجتماع و روان پدید آورند و پدیده‌ها و معضلات اجتماعی را در آن مدنظر قرار داده و به ارائه راهکار مبارزه با این پدیده‌ها بپردازند.

وی اظهار داشت: زمانی که پدیده‌ها و ناهنجاری‌های جامعه فراگیر شود، معضل اجتماعی تولید کرده و آن را به همه‌جا سرایت می‌دهد؛‌ در نتیجه آسیب فراگیر آن حوزه دین، اقتدار ملی، سلامت و بهداشت روانی و جسمی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

کنترل اجتماعی دومین راهکار مبارزه با ناهنجاری‌ها

این دکترای جامعه شناس خاطرنشان کرد: برای مبارزه با نابهنجاری‌های اجتماعی، افزون بر جامعه پذیری نیاز به کنترل اجتماعی نیز داریم؛ جوانان باید از سوی جوامع سنتی همچون پایگاه‌های دینی، مساجد، هیئات و خانواده مورد کنترل غیر رسمی قرار گرفته و آگاهی و عزم راسخ برای درمان این بیماری اجتماعی را به صورت راسخ فرا گیرند.

تخطی مجریان قانون یکی از اسباب فراگیر شدن دخانیات است

وی با بیان این‌که کنترل‌های رسمی، قانونی و حقوقی باید ترمیم شوند، تصریح کرد: گاهی قوانین خوبی نوشته می‌شود اما در اجرا با مشکلات فراوانی مواجه می‌شود و این یا به دلیل ناکافی‌بودن قوانین است و یا در مجری‌های قانون منفذهایی وجود دارد که سبب می‌‌شود مجریان کار خود را به خوبی انجام نداده و سبب ابتلای اجتماعی به امراض و فراگیر شدن دخانیات می‌شوند.

حجت‌الاسلام خیری با بیان این‌که نمودهای ترویج دخانیات و عادی شدن آن در اجتماع آثار مخربی برای نسل‌های جدید و آینده دارد، ابراز داشت: سالم سازی فضاهای عمومی از سوی مجریان قانون بسیار مهم و اساسی بوده و باید کار قابل توجهی در این مورد صورت بگیرد.

وی در پایان گفت: قدرت نفوذ در فضاهای عمومی بسیار کم بوده و ضمانت‌های اجتماعی کمی نیز در این‌باره وجود دارد که همان نیز نادرست بوده و اجرای آن ناکافی است؛ این به کنترل اجتماعی و رسمی بازمی‌گردد که برای آن باید تدبیری اندیشه شود تا آسیب‌هایش دامن‌گیر ابعاد مختلف اجتماعی نشود.

شایان ذکر است، مقام معظم رهبری در دیدار جوانان خراسان شمالی به ارائه فهرستی از آسیب‌های سبک زندگی پرداختند و بیست پرسش مطرح کردند، پرسش‌های زیر بخش از پرسش‌های مطرح شده از سوی مقام معظم رهبری است:

چرا فرهنگ کار جمعی در جامعه ما ضعیف است؟

علت کار گریزی چیست؟

چرا در روابط همسایگی‌مان رعایت‌های لازم را نمی‌کنیم؟

چرا در زمینه فرهنگ رانندگی، مردمان منضبطی به طور کامل نیستیم؟

حد زادوولد در جامعه ما چیست؟

الگوی تفریح سالم چیست؟

نوع معماری در جامعه ما چگونه است؟ چقدر متناسب با نیازهای ماست؟

در بین ما دروغ چقدر رواج دارد؟

چرا در برخی از بخش‌های کشورمان طلاق زیاد است؟

علت پرخاشگری و بی‌صبری در میان بعضی از ماها چیست؟

چقدر به قانون احترام می‌کنیم؟ علت قانون گریزی در برخی از مردم چیست؟

انضباط اجتماعی در جامعه چقدر وجود دارد؟

وجدان کاری در جامعه چقدر وجود دارد؟

چرا برخی از حرف‌های خوب، ایده‌های خوب، در حد رؤیا و حرف باقی می‌ماند؟

چه کنیم که ریشهٔ ربا در جامعه قطع شود؟

آپارتمان‌نشینی چقدر برای ما ضروری است؟

تجمل‌گرایی چیست؟ بد است؟ خوب است؟ چقدرش بد است؟ چقدرش خوب است؟

چرا در بین بسیاری از مردم ما مصرف‌گرایی رواج دارد؟

چرا پشت سر یکدیگر حرف می‌زنیم؟

چرا در برخی از بخش‌های کشورمان روی آوردن جوان‌ها به مواد مخدر زیاد است؟

چرا صلهٔ رحم در بین ما ضعیف است؟

آپارتمان‌نشینی چقدر برای ما ضروری است؟ چقدر درست است؟

طراحی لباسمان چقدر متناسب با نیازهای ما و عقلانی و منطقی است؟

آرایش در بین مردان و زنان چقدر درست است؟

آیا ما در معاشرت‌های روزانه، به همدیگر به طور کامل راست میگوییم؟

بعضی‌ها با داشتن توان کار، از کار می‌گریزند؛ علت کار گریزی چیست؟

علت پرخاشگری و بی‌صبری و نا بردباری در میان بعضی از ماها چیست؟

حقوق افراد را چقدر در رسانه‌ها ، در اینترنت و... مراعات می‌کنیم؟

تولید کیفی در بخش‌های مختلف، چقدر مورد توجه و اهتمام است؟

چرا به ما میگویند که ساعات مفید کار در دستگاه‌های اداری ما کم است؟

چرا در بعضی از شهرهای بزرگ، خانه‌های مجردی وجود دارد؟ این بیماری غربی چگونه در جامعه ما نفوذ کرده است؟

چه کنیم که طلاق و فروپاشی خانواده، آنچنان که در غرب رایج است، در بین ما رواج پیدا نکند؟

چه کنیم که زن در جامعه ما، هم کرامت و عزتش حفظ شود، هم وظائف اجتماعی‌اش را انجام دهد و هم حقوق اجتماعی و خانوادگی‌اش محفوظ بماند؟

/997/ت201/ن

/