فرقه‌های نوظهور، عرفان‌های دروغین/ حجت‌الاسلام خیری: مردم باید با شیرینی معارف اهل بیت آشنا شوند افزایش اسلام‌گرایی در غرب،دشمنان اسلام را افزایش داده است» سرویس: معارف و حقوق - دین و اندیشه
 قائم‌مقام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به اینکه یکی از عوامل گسترش فعالیت فرقه‌ها و عرفان‌های کاذب، سرعت گرایش به اسلام در جوامع مختلف به‌ویژه جوامع غربی است، افزود: افزایش اسلام‌گرایی در غرب، دشمنی دشمنان اسلام را افزایش داده است و از سویی دیگر، رویکرد سیاسی که انقلاب اسلامی در به چالش کشیدن تمدن غربی دارد این پدیده را دامن می‌زند. حجت‌الاسلام والمسلمین حسن خیری در گفت‌وگو با خبرنگار دین و معارف اسلامی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) با بیان اینکه باید بیش از هر بحثی به این توجه کنیم که این پدیده را در حد و اندازه‌ی خودش ببینیم و بررسی کنیم، گفت: برجسته کردن بیش از حد این موضوع ممکن است آب در آسیاب دشمن ریختن باشد. یعنی این پدیده موضوعی نیست که بتوان گفت به عنوان یک مساله‌ی اجتماعی مطرح است. شاید در گوشه و کنار اتفاقاتی می‌افتد اما باید در سطح برنامه‌ریزی و ترویج مبانی درست عرفان دقیق باشیم. قائم‌مقام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی یادآور شد: این هشدار به حوزه‌ها و کارگزاران نظام هست که قضیه را جدی بگیرند اما رسانه‌ای کردن موضوع و آشفته کردن فضا به نفع دشمن است؛ چراکه قضیه آن‌قدر حاد نیست. خیری درعین حال با طرح این سوال که چرا این پدیده‌ها اتفاق می‌افتد؟ به بررسی جامعه‌شناسانه‌ی این موضوع پرداخت و افزود: در این ارتباط بحث فضای رسانه‌ای خیلی مهم است؛ چراکه ما در عصری زندگی می‌کنیم که فضا رسانه‌ای است و رسانه فضای احساسی و هیجانی تولید می‌کند و پیامد چنین فضایی بحران هویت است که ما این مسائل را در جامعه‌ی سنتی نداشتیم. وی یکی از عوامل این پدیده را نابرابری اطلاع‌رسانی و تبلیغاتی عنوان کرد و گفت: برتری قدرت تکنولوژیکی دشمنان و سرخوردگی‌های اجتماعی و بحث تغییر در گروه‌های مرجع و برجسته‌سازی برخی از عناصر و کوچک کردن بعضی عناصر دیگر از دیگر عوامل این پدیده به شمار می‌آید که باید مراقب باشیم تا جامعه از سرخوردگی‌های اجتماعی محفوظ باشد. این استاد دانشگاه و متخصص مطالعات اجتماعی یادآور شد: ما در چنین فضایی با تبلیغات گسترده‌ی دشمنان علیه اسلام مواجه هستیم. به‌اضافه اینکه یکی از کارهایی که آنها انجام می‌دهند توجه به شیوه‌ی تبلیغی چهره به چهره و موثر است؛ همان کاری که ما در تبلیغات سنتی خود داشتیم که روحانیت و مبلغان دینی، چهره به چهره تبلیغ می‌کردند. امروز مبلغان این فرقه‌های انحرافی از طرفی با استفاده از فضای رسانه‌ای فضا را آشفته کرده و از سویی دیگر تبلیغ چهره به چهره را برای پیشبرد امورشان به کار گرفته‌اند. خیری با بیان اینکه ما با یک وضعیت نامشخصی از جهت برنامه‌ریزی با این رویارویی مواجه هستیم، تصریح کرد: از یک طرف حجم تولید اطلاعاتمان بسیار بالا و گسترده است و از طرف دیگر توجه بسیار کمی به مخاطب‌شناسی و ابعاد روان‌شناختی و علوم ارتباطی این قضایا داریم. یعنی نه مخاطبان را درست می‌شناسیم و نه از فرهنگ رسانه‌ای به خوبی استفاده می‌کنیم اما دشمن هم فضا را در سطح گسترده مخدوش می‌کند و هم به تبلیغ چهره به چهره و استفاده از فرصت‌ها توجه می‌کند. به‌ویژه از فرصت‌هایی که به لحاظ عاطفی ایجاد می‌شود. وی یادآور شد: آنها تشکیلاتی عمل می‌کنند و هزینه برای این کار در نظر می‌گیرند و موضوع را به جد دنبال می‌کنند و با چراغ خاموش، وارد عمل می‌شوند و در فرهنگ عمومی ورود می‌کنند و خیلی خود را درگیر در مباحث نظری و فرهنگ نخبگانی نمی‌کنند بلکه بیشتر در فرهنگ عمومی و تولید هنجارها وارد می‌شوند و نمادسازی می‌کنند. به همین سبب رویکردشان مناسک‌گرایی است و از چیزهایی که هیجان و شور تولید می‌کند همچون مسائل جنسی برای رونق کارشان استفاده می‌کنند و به مرور وارد سطح زیرین فرهنگ و گرایشات انسانی یعنی ارزش‌ها و باورهای جامعه می‌شوند. قائم‌مقام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تاکید کرد: به هر حال ما باید پاسخ مناسب به نیازهای معنوی و عاطفی جوانان را بدهیم که اگر این فضا را درست نشناسیم نمی‌توانیم پاسخ مناسب به این نیازها بدهیم. علاوه بر اینکه سرعت جامعه‌ی رسانه‌ای هم بسیار زیاد است. خیری با اشاره به اینکه این فرقه‌ها در کشور ما معمولا در میان طبقات مرفه جامعه کار می‌کنند و خود را نشان می‌دهند، اظهار کرد: باید اقشار آسیب‌پذیر را بشناسیم و برنامه‌ریزی کنیم تا نسخه‌ی مشخصی داشته باشیم. به نظر می‌رسد بیش از اینکه بگوییم چه سایت‌هایی وجود دارد و چه کارهایی انجام می‌دهند و مناسک این فرقه‌ها چیست، نیاز داریم از متن و بطن آموزه‌های دینی، خوراک معنوی و عرفانی تولید کنیم و با شناخت فضای امروزی برای جوانان و نوجوانان با استفاده از زبان کتاب، هنر، فضای مجازی، بازی‌های رایانه‌ای و غیره این داده‌ها را منتقل کنیم. وی در عین حال متذکر شد: بخش‌هایی که به این مباحث ورود پیدا کرده‌اند بیشتر درگیر این مساله شده‌اند که آن فرقه‌ها و عرفان‌های کاذب چه می‌کنند؟ اما این موضوع را فراموش کرده‌اند که ما باید چه‌کار کنیم؟ این موضوع بسیار مهم است اما کمتر در حوزه و سایر نهادها و در سطح نخبگان دیده شده که نسخه‌ی مشخصی برای پاسخ دادن به نیازهای جوان امروزی داشته باشیم. این عضو هیات علمی دانشگاه خاطرنشان کرد: ما معتقدیم معصومین(ع) فرموده‌اند اگر شیرینی معارف و کلام ما را مردم متوجه شوند به آن گرایش پیدا می‌کنند. لذا باید مردم را با شیرینی معارف اهل بیت آشنا کنیم و اگر روزی ببینیم دیگری برای مردم شیرینی دارد باید قبول کنیم که خود کم‌کاری کرده‌ایم. خیری تاکید کرد: ما نیاز به مخاطب‌شناسی با رویکرد ایجابی و فعال داریم، نه رویکرد منفعلانه و گفتن اینکه دیگران چه می‌کنند، بلکه باید بگوییم ما چه باید بکنیم. اگر این اتفاق افتاد، همان‌طور که در جوامع غربی مردم از این‌گونه عرفان‌ها سرخورده شده و به اسلام گرایش پیدا می‌کنند، در جوامع خود ما نیز اگر آسیب‌هایی وجود دارد می‌توانیم جبران کنیم. وی با بیان اینکه باید تعامل گروه‌های مرجع همچون مبلغان و روحانیون همراه با عاطفه باشد، گفت: اگر توانستیم خود را به عنوان گروه مرجع برای مخاطبان قرار دهیم حرفمان با تعامل و همراه با عاطفه در آنها اثربخش خواهد شد. قائم‌مقام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی درپایان با تاکید بر اینکه قطعا اطلاع‌رسانی در این زمینه و پرداختن خبرگزاری‌هایی همچون خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) به این مساله بسیار مثبت و درست است، گفت: اما اینکه بگوییم کار از کار گذشته، درست نیست اما نگرانی، نگرانی بسیار مقدسی است و در سطح نخبگان باید مورد توجه باشد تا برنامه‌ریزی درست با شناخت صحیح مخاطب انجام شود. انتهای پیام
نماز جمعه ی شهر وزوان به امامت حجت الاسلام و المسلمین دکتر خیری امام جمعه ی موقت در مسجد جامع این شهر اقامه گردید.خطیب جمعه ی وزوان در خطبه ی نخست نماز به بحث جنگ نرم دشمن و ضرورت هوشیاری در مقابل آن پرداخت و تاکید کرد که مهمترین ابزارهای جنگ نرم ، رسانه های تصویری ، کتاب و اینترنت است که بدون اینکه مخاطب متوجه شود، اهداف خود را پیاده می کنند.وی راهبرد اسلام در مقابل جنگ نرم را جهاد اکبر ،مبارزه با نفس و رسیدن به نفقس مطمئنه دانست و نقش خانواده و تلاش و جدیت در تربیت فرزندان و توجه به معنویات را در این رابطه بسیار مهم ارزیابی کرد.دکتر خیری تصریح کرد : حاکم اسلامی و حکومت اسلامی عامل مهمی در مواجه با جنگ نرم محسوب می گردد.
امام جمعه ی موقت شهر وزوان خطبه ی دوم نماز را با سفارش به تقوی و ضرورت شروع همه ی کارها با نام خدا آغاز کرد و در ادامه به مناسبت های هفته اشاره کرد. وی با توجه به 14 مرداد سالروز صدور فرمان مشروطیت گفت : با جنگ نرم ، شرط مشروعه برای مشروطه کنار گذاشته شد و شیخ فضل الله نوری در حضور مردم برسر دار رفت . خطیب موقت جمعه در ادامه با توجه به استفتا از مقام معظم رهبری در خصوص التزام عملی به ولایت فقیه و پاسخ معظم له ،به بیان دیدگاههای مراجع عظیم الشان در این خصوص پرداخت و گفت :اطاعت از ولی فقیه در زمان غیبت بر مراجع تقلید نیز واجب است .
دکتر خیری در پایان خطبه ی دوم نماز، نزدیک شدن ماه مبارک رمضان و توفیق ورود به ضیافت الهی را فرصت مغتنمی برای خود سازی دانست و اظهار امید واری کرد که خداوند شایستگی درک توفیق ماه رحمت و برکت را به همه عنایت فرماید. + نوشته شده در شنبه شانزدهم مرداد 1389ساعت 8:19 توسط صبح میمه | آرشیو نظ حجت‌الاسلام خیری:مردم باید با شیرینی معارف اهل بیت آشنا شوند
افزایش اسلام‌گرایی در غرب، دشمنی دشمنان اسلام را افزایش داده است و از سویی دیگر، رویکرد سیاسی که انقلاب اسلامی در به چالش کشیدن تمدن غربی دارد این پدیده را دامن می‌زند.
تاریخ:بیستم و ششم فروردین 1392 ساعت 17:49 |
| | کد : 3125 | ||||||||||||||
)
|
کنکاشی در پرسش‌های رهبر معظم انقلاب؛
ضرورت نهادینه کردن سبک زندگی اسلامی با آموزش
استاد حوزه و دانشگاه گفت: اصلی ترین راه برای پیشگیری از تجمل‌گرایی این است که برای تک تک افراد جامعه محسوس شود که کار و رفتار مسرفانه و تجمل چیست و چه کاری خوب و چه کاری بد است. |
وی در ادامه افزود: به طور طبیعی این گونه بحث‌ها ماهیت فرهنگی دارد و ناشی از افکار و عواطف یک جامعه بر اساس آن فرهنگ استفاده شده است، در فرهنگ اسلامی جایگاه انسان یک مسؤول و امانتدار است و زمانی این واژه ها در کنار هم قرار می دهیم انسان مسؤول، امانتدار و کسی که به دنبال سعادت دنیوی و اخروی است و نیز کسی که اعتقاد به این دارد که پیوندی بین همه عناصر موجود در جهان از ماوراء الطبیعه و طبیعت و انسان و همه اینها وجود دارد، یک مفهوم و برداشت خاص از رفتار انسان تجلی پیدا می کند.
تجمل گرایی در حوزه اقتصاد مطرح است
این کارشناس مذهبی اظهار داشت: طبیعتاً بحث تجمل گرایی در حوزه اقتصاد مطرح است، در اقتصاد اسلامی برخی کارها سبب برکت است، به طور مثال کار خیر و بخشش سبب افزایش سرمایه می شود و برکات آسمان و زمین به واسطه کار خیر حاصل می شود، از سوی دیگر فساد نیز در اثر رفتار انسانی حاصل خواهد شد.
وی با تأکید بر مسؤول بودن انسان در برابر طبیعت، در قبال همه گذشتگان و نسبت به آیندگان بیان داشت: چنین انسانی باید در زندگی خود مقتصد باشد، «اقتصاد» که می گوییم یعنی میانه روی، اعتدال و حساب و کتاب در زندگی داشتن ، این انسان از تجمل گرایی به معنای استفاده نامطلوب و زیاده روی و درست استفاده نکردن از امکانات و امانات الهی که در اخیار او است، گریزان است.
دوری از مبانی و فرهنگ اسلامی عامل رواج تجمل گرایی
حجت‌الاسلام خیری در تبیین علل و عوامل رواج تجمل گرایی و مصرف گرایی در جامعه بیان داشت: دلیل اصلی برمیگردد به اینکه هویت اسلامی و معنا بخشی به زندگی خود در تمام عرصه های زندگی از مبانی و فرهنگ اسلامی ناشی نمی شود، همچنین به سبب مواجه شدن با رسانه های بیگانه و تاثیر پذیری از فرهنگ بیگانه و نیز نا آشنایی با فرهنگ اسلامی و همچنین نداشتن دانش و بینش کافی در درست مصرف کردن سبب شده است که دچار مصرف گرایی و تجمل گرایی شویم.
وی در ادامه گفت: متاسفانه به چیزهایی که در فرهنگ آرمانی ما مورد مذمت قرار گرفته است مبتلا شده‌ایم زیرا با آنها درست آشنا نیستیم و از فرهنگ واقعی و آرمانی خود فاصله داریم، از این رو ما نیازمند بازپروری در بحث تمدنی خود هستیم، و اگر بخواهیم تمدن نوین اسلامی داشته باشیم ابتدا باید معارف، آموزه‌ها و فرهنگ اسلامی را به درستی بیاموزیم.
سبک زندگی مؤمنانه متناسب با اقتضائات امروزجامعه را باید شناخت
این کارشناس مذهبی یادآور شد: سبک زندگی مؤمنانه متناسب با اقتضائات امروز جامعه را باید به درستی بشناسیم، گاهی کاری و نحوه رفتاری در یک شرایط حلال است و ایرادی به آن نیست اما در شرایطی دیگر انجام آن کار به صلاح نمی باشد به طور مثال در شرایط تحریم و زمانی که مسلمان ها در مضیقه هستند و مشکلات دارند باید دراین شراید روحیه برادری و مواسات را در خود زنده نگاه داریم.
وی ادامه داد: نمی توان گفت که چون من دارم و مصرف می کنم حلال است، چه بسا به لحاظ شرایط اجتماعی که برای ما رخ خواهد داد چیزی که در یک زمانی مصرف آن برای ما بلا مانع بود اما اکنون استفاده و مصرف آن اشکال داشته باشد، به طور مثال شرایط زندگی امام صادق(ع) با شرایط زندگی امیر المونین(ع) از جهات اقتصادی متفاوت بود، از این رو رفتارهای متفاوتی از جهات خوراک و پوشاک را مشاهده می کنیم.
انسان مؤمن باید متناسب با شرایط روز تکلیف خود را بداند
این مدرس حوزه و دانشگاه همچنین خاطر نشان کرد: تمامی این ها نکاتی است که بر می گردد به مباحث فرهنگی و زندگی مؤمنانه داشتن یعنی اینکه انسان باید به این نکته توجه داشته باشد که در چه شرایطی است و تکلیف او چیست و در عین حال خود را تنها نبیند، اسلام دینی اجتماعی است از این رو باید روحیه اجتماعی داشته باشیم و روحیه برادری، همکاری و تعاون را در خود زنده نگاه داریم.
وی با اشاره به کاهش روحیه ایمانی در اقشار جامعه به عنوان یکی از پیامد ها و آفت های تجمل گرایی اظهار داشت: این بدین معناست که هم از جنبه فردی و هم جنبه های اجتماعی آسیب رسان است، فردی که مؤمن است به واسطه آن باورها و ارزش ها که در او تجلی پیدا می کند تبدیل به یک نحو خاص رفتاری می شود.
ضعف و سستی در ایمان نتیجه تجمل گرایی
حجت‌الاسلام خیری ادامه داد: وقتی که افراد دچار تجمل گرایی می شوند نشان از ضعف و سستی در ایمان آنان دارد و از نظر اجتماعی هم آسیب رسان خواهند بود، از این رو نارضایتی ها، بدبینی ها، چشم و هم چشمی و نابرابری های اقتصادی امنیت اجتماعی جامعه را به خطر خواهند انداخت.
وی تأکید کرد: برای جامعه اسلامی پویایی مثل جامعه ما که می خواهد پرچم دار تمدن سازی باشد ، باید جنبه ها و آثار فردی و اجتماعی حاصل از تجمل گرایی را به درستی شناخته و تمامی پیامدهای اجتماعی که ضایع کننده سرمایه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است را آسیب شناسی کند زیرا در صورت غفلت از آن برای نسل های آینده نیز الگوی نامطلوبی را به ارمغان خواهد داشت.
از نظر روح کلی اسلام زندگی فرد و جامعه اسلامی بر روی اعتدال است
عضو هیأت علمی دانشگاه در بیان آیات و یا روایاتی از اهل بیت(ع) در این مورد بیان داشت: از نظر روح کلی اسلام زندگی فرد مسلمان و جامعه اسلامی بر روی اعتدال می چرخد و نه اسراف و تبذیر، از این رو در روایات داریم که اگر انسانی در جامعه سه چیز از جمله امنیت، عدالت و رفاه اقتصادی و معیشتی را داشته باشد گویی تمامی خیرات را به او داده اند.
وی ادامه داد: در روایت آمده است که خوب است انسان خانه خوبی برای آسایش اهل بیت خود و انجام صله رحم تهیه نماید اما اگر این خانه به گونه ای باشد که به سمت و سوی تجمل گرایی و اسراف پیش رود مورد مذمت قرار گرفته است، روح اسلام، روح استفاده کردن بهینه از نعمت ها است و باید در استفاده از نعمات به گونه ای رفتار کرد که هم منجر به آلوده نشدن فضای محیطی شود و هم از آلوده شدن فضای فرهنگی جلوگیری شود.
آموزش سبک زندگی اسلام برای نهادینه کردن آن در جامعه امری ضروری است
حجت‌الاسلام خیری در تبیین راهکارهای لازم جهت دوری و ترک جامعه از تجمل گرایی بیان داشت: اصلی ترین راه این است که برای تک تک افراد جامعه محسوس شود که کار و رفتار مسرفانه و تجمل چیست و چه کاری خوب و چه کاری بد است، از این رو آموزش سبک زندگی اسلامی بسیار موثر است و این از کارکردهای خانواده، رسانه، مطبوعات و نیز روحانیت است.
وی در ادامه افزود : در واقع باید تغییری در سبک زندگی ما هم از نظر مبانی فکری و فرهنگی و هم از نظر رفتاری ایجاد شود، باید به مرور در سیاست ها طوری برنامه ریزی شود تا زمینه های برخورداری های بی‌رویه نسبت به افراد کاسته شود و در واقع یک توزیع عادلانه به وجود آید.
این مدرس حوزه و دانشگاه در پایان گفت: از سوی دیگر باید در این زمینه فرهنگ سازی شود به گونه ای که به جای اسراف، درست مصرف کردن تبدیل به یک ارزش شود، از این رو ما باید به اصل امر به معروف و نهی از منکر برگردیم و آن را نهادینه کنیم تا از این طریق نیکو بودن و ارزشمند بودن یک کار و نیز نامطلوب بودن کاری دیگر به درستی برای جامعه روشن شود.
شایان ذکر است، مقام معظم رهبری در دیدار جوانان خراسان شمالی به ارائه فهرستی از آسیب‌های سبک زندگی پرداختند و بیست پرسش مطرح کردند، دو پرسش از این پرسش‌ها مربوط به موضوع دروغ بود.
گفتنی است، پرسش‌های زیر بخش از پرسش‌های مطرح شده از سوی مقام معظم رهبری است:
چرا فرهنگ کار جمعی در جامعه ما ضعیف است؟
علت کار گریزی چیست؟
چرا در روابط همسایگی‌مان رعایت‌های لازم را نمی کنیم؟
چرا در زمینه فرهنگ رانندگی، مردمان منضبطی به طور کامل نیستیم؟
حد زادوولد در جامعه ما چیست؟
الگوی تفریح سالم چیست؟
نوع معماری در جامعه ما چگونه است؟ چقدر متناسب با نیازهای ماست؟
در بین ما دروغ چقدر رواج دارد؟
چرا در برخی از بخش‌های کشورمان طلاق زیاد است؟
علت پرخاشگری و بی‌صبری در میان بعضی از ماها چیست؟
چقدر به قانون احترام می‌کنیم؟ علت قانون گریزی در برخی از مردم چیست؟
انضباط اجتماعی در جامعه چقدر وجود دارد؟
وجدان کاری در جامعه چقدر وجود دارد؟
چرا برخی از حرف‌های خوب، ایده‌های خوب، در حد رؤیا و حرف باقی می‌ماند؟
چه کنیم که ریشهٔ ربا در جامعه قطع شود؟
آپارتمان‌نشینی چقدر برای ما ضروری است؟
تجمل‌گرایی چیست؟ بد است؟ خوب است؟ چقدرش بد است؟ چقدرش خوب است؟
چرا در بین بسیاری از مردم ما مصرف‌گرایی رواج دارد؟
چرا پشت سر یکدیگر حرف می‌زنیم؟
چرا در برخی از بخش‌های کشورمان روی آوردن جوان‌ها به مواد مخدر زیاد است؟
چرا صلهٔ رحم در بین ما ضعیف است؟
آپارتمان‌نشینی چقدر برای ما ضروری است؟ چقدر درست است؟
طراحی لباسمان چقدر متناسب با نیازهای ما و عقلانی و منطقی است؟
آرایش در بین مردان و زنان چقدر درست است؟
آیا ما در معاشرت‌های روزانه، به همدیگر به طور کامل راست میگونیم؟
بعضی‌ها با داشتن توان کار، از کار می‌گریزند؛ علت کار گریزی چیست؟
علت پرخاشگری و بی‌صبری و نا بردباری در میان بعضی از ماها چیست؟
حقوق افراد را چقدر در رسانه‌ها ، در اینترنت و... مراعات می‌کنیم؟
تولید کیفی در بخش‌های مختلف، چقدر مورد توجه و اهتمام است؟
چرا به ما میگویند که ساعات مفید کار در دستگاه‌های اداری ما کم است؟
چرا در بعضی از شهرهای بزرگ، خانه‌های مجردی وجود دارد؟ این بیماری غربی چگونه در جامعه ما نفوذ کرده است؟
چه کنیم که طلاق و فروپاشی خانواده، آنچنان که در غرب رایج است، در بین ما رواج پیدا نکند؟
چه کنیم که زن در جامعه ما، هم کرامت و عزتش حفظ شود، هم وظائف اجتماعی‌اش را انجام دهد و هم حقوق اجتماعی و خانوادگی‌اش محفوظ بماند؟
چه کنیم حق همسر، حق فرزندان رعایت شود؟
منبع: خبرگزاری رسا
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن خیری
قائم‌مقام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
نگاه تکامل‌گرا و توأمان به مادیت و معنویت از مزیت‌های الگوی بومی می باشد. در این الگو نگاه جامعه یک نگاه تک بعدی نیست یعنی مثل بسیاری از مدل‌های غربی مبتنی بر اقتصاد و یا نژاد نیست. این نگاه تکاملی عاملی است تا عناصری که متأسفانه در الگوهای توسعه مورد غفلت قرار می‌گیرند در این‌جا جایگاه اصلی، حقیقی و غیر‌شعاری‌شان را پیدا کنند.
برای تدوین الگوی بومی باید چند مسئله را در اولویت قرار دهیم، نخستین مسئله این است که پذیرش اسلام به عنوان دینی که می‌تواند الگوی زندگی را در ابعاد مختلف ارائه کند مورد پذیرش قرار دهیم. چرا که اسلام دارای اصولی ثابت است که می‌توان با توجه به مقتضیات زمان و مکان احکام را از آن استنباط کرد. ما نیازمند این هستیم که با مبانی اسلام درباره عرصه‌های مختلف حیات اجتماعی آشنایی داشته باشیم، باید این آمادگی را ایجاد کنیم که در عرصه‌های مختلف کارشناسان اجتماعی تربیت شوند تا بتوانند در تدوین الگو کمک کنند و در نهایت از تک بعدی بودن اجتناب شود تا بسیاری از زوایای اسلام نادیده گرفته نشود.
اعتقاد به برتری و ضرورت الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت در مقایسه با سایر الگوها در میان صاحبنظران ضروری است. بعضی‌ها هنوز ضرورت این الگو را احساس نمی‌کنند. در حالی‌که باید این مسئله مورد تأکید قرار گیرد که الگوهایی موجود برای ما کارساز نیست و ما را به جایی نمی‌رساند و ما نیازمند این هستیم به سمت فرهنگ، بومیت و ساختارهای اجتماعی‌مان برگردیم و بر اساس آن به تدوین الگو بپردازیم. باید با یک عقل جمعی و کارشناسی‌های حساب شده به آسیب‌شناسی الگوهای غربی دست بزنیم تا نکات مثبت و منفی خودشان را نشان دهند. با توجه به روندی که در ۳۰ ساله گذشته داشتیم و تجاربی که کسب کردیم، می‌توانیم از نتایج این نقد و آسیب‌شناسی‌ها نهایت بهره را ببریم. الگو باید نگاه آینده‌نگر و مسئله محور داشته باشد، بستر‌های لازم برای تدوین یک برنامه و الگوی بومی بر اساس مبانی هستی‌شناسی، انسان‌شناسی، روش‌شناسی و … امکان‌پذیر است و اگر بر اساس تمام رویکردهای مبنایی حرکت کنیم خودمان را از مصلحت‌اندیشی و تکیه بر سلایق گروه‌ها و جناح‌ها نجات می‌دهیم...
آن‌چه امروز در اکثر الگوها رایج و مشهود است، محصور شدن در ابعاد اجتماعی است اما دستیابی به الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت با توجه به اقتضائات اسلام باعث جامعیت این الگو می‌شود که تأمین کننده نیازهای تمام ابعاد فردی، تربیتی، اجتماعی و … است.
بهره‌گیری از عنصر اخلاق یکی دیگر از مزیت‌های الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت است. بیشتر الگوهایی که در جهان وجود دارد، تنها الزامات را مد نظر قرار می‌دهند و مطرح می‌کنند اما الگوی توسعه بومی نه تنها جامعیت دارد که اخلاق محور هم است و چون از خاستگاه دین ماهیت خود را وام گرفته است لذا برتری‌های نژادی، قومی، طبقاتی و امثال اینها در این الگو ملغی می‌شود. الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت محصور در یک ملت و قوم نمی‌شود. همان‌طور که انسانیت را مطرح می‌کند به انسان هم بها می‌دهد. یعنی با وجود اینکه این الگو به صورت خاص برای ایران اسلامی تدوین می‌شود اما طمع‌ورزی ملی در آن ملغی است و هیچ‌گاه برای دستیابی به مصالح ملی نمی‌شود اقدامی علیه جوامع و قومیت‌ها انجام داد.
حقوق به معنای جامع آن مورد توجه این الگو است، این الگو نه تنها به حقوق ملت ایران توجه دارد بلکه به حقوق افرادی که هنوز نیامده‌اند (حقوق آیندگان) هم تأکید می‌ورزد. به علاوه در این الگو نه تنها انسان‌ها حقوقی دارند بلکه باید حقوقی هم برای طبیعت لحاظ شود. یعنی طبیعت هم با این تعریف یک امانت محسوب می‌شود که باید حرمتش محفوظ باشد. به طور کلی می‌توان گفت عناصری که متأسفانه در الگوهای توسعه مورد غفلت قرار می‌گیرند در این‌جا جایگاه اصلی خودشان را پیدا می‌کند. این اصول و مبانی اصولی قابل اتکا هستند، الگوی اسلامی پیشرفت با مزیت‌ها و مختصاتی که گفته شد بر اساس یک مکتب انسان محور به وجود نمی‌آید که با مرگ او از بین برود و یا در بوته آزمون و خطا قرار گیرد. با این مبانی، استفاده ابزاری از الگو ملغی می‌شود و طبیعی است مفاهیم و اصطلاحات باید با توجه به این الگوی جدید باز تعریف شوند.
منبع: oiip.ir