خلاصه بحث "اندیشه امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه مرحوم علامه مصباح یزدی در تاریخ 19 بهمن 99
بسمه تعالی
بطور کلی عناصر اصلی شخصیتی استاد را می توان در چند محور خلاصه کرد. :
ملاک عمل حجت شرعی است ، عقلانبت ، تعبد، ادای تکلیف و وظیفه، نظام اولویت بندی، توجه به قواعد اصولی نه مصلحت انگاری های غیر موجه، عقد اخوت او فقط با خداو اسلام بود رودربایستی با کسی نداشت از انگ زدن هم ترس و واهمه ای نداشت.
استدلال در کلام و منطق در گفتار، حرمت در کلام
آینده نگری و کادرسازی، شاگردان ایشان را در همه جا می یابید
خود و موسسه خود را ندیدن. وقتی صحبت بود که تحصیل کردگان موسسه شما در جاههای دیگر خدمت می کنند. می فرمود: تو نیکی می کن و در دجله انداز
فقط حرف دین زدن بدون ترس از برداشت های دیگران
دین را با کلیتش قبول داشت نان به نرخ روز خور نبود
نمونه بارز تبعیت از ولایت فقیه در عین آتش به اختیار بودن، وقتی احساس کرد کادرسازی معرفتی مهم است موسسه را راه انداخت، طرح ولایت را راه انداخت
به آینده های دور می اندیشید. لذا مخاطبین او جوانان و نسل های آینده بودند. اندیشه های ایشان جامعه اسلامی امروز و فردا را در بسیاری از موارد از گزند تحریف و تاویل نجات داد.
مواجهه با جبهه هایی علمی و فرهنگی که هر از گاه در مقابل اسلام و انقلاب گشوده شد. در قبل از انقلاب با تز اسلام منهای روحانیت و تحلیل های مارکسیتی که مد روز بود مواجه بود گرچه عده ای از انقلابیون ان را مخالف نفع انقلابیون می دانستند ولی ایشان محافظت از کیان اسلام را اصل می دانست و از تاویل و تحریف به شدت اعلام بیزاری می کرد
بعد از انقلاب حضور در جبهه ها باعث نشد نیاز معرفتی نسل بعد را فراموش کند جبهه عقیدتی را دارای اهمیت کمتر از جبهه فیزیکی و نظامی نمی دانست و این را با صراحت بیان می کرد لذا با اشاره امام که این موسسه را توسعه دهید جبهه علمی و فرهنگی فراگیری را گشود
در مقابل تهاجم فرهنگی ایستاد از مواجهه با تز قبض و بسط گرفته تا تساهل و تسامح و جامعه مدنی و اسلام رحمانی
اهل محکمات بودن
خود را در هاله ای از قداست نمی دید. اصلا خود را نمی دید. لذا حسابگری های مادی و شخصیتی برای خود نداشتن
اهل خودنمایی نبودن. برخی دائم خود را به رهبران می چسبانند. ولی ایشان چون اویس قرن بود. که ندیده به پیامبر اعتقاد یافت.
ذو شهادتین توصیفی است که در مورد ایشان بکار رفته است.
بیان ساده، مستدل و محکم و همه فهم داشتند.
- معیار و ملاک استاد در کارها داشتن حجت شرعی است. در همه عرصه های فردی و اجتماعی. حتی نسبت به نسخه تجویزی پزشک وقتی اتفاق نظر دارند می فرماید دیگه خیالت راحت شد. و حجت شرعی پیدا کردم. با اصرار اقای ری شهری که امسال به حج بروید می فرماید: اگر در این اوضاع که باید شبانه روز فعالیت کنم به خانه خدا بیایم انگاه جواب صاحب خانه را چه بدهم.
چه ایرادی داشت علی از طلحه و زبیر قدردانی می کرد و تشکر می کرد و دلشان را به دست می اورد؟
امروز هم در موردمقام معظم رهبری می گویند اگر درباره فلان شخص مدارا می شد کار به اینجا نمی کشید.
چرا علی سیاست لبخند نداشت؟
جواب الگوی حکومت اسلامی را علی ارائه داد.
اگر علی مماشات می کرد الان چه قضاوتی داشتیم؟
استاد از روحانیون گلایه می کنند اینکه می گوییم انجا که ضرر جانی دارد امر به معرو نهی از منکر ساقط است ایا میثم نمی دانست/
لذا سفارش می کردند ما باید در مورد مسائل اسلام بیشتر کار کنیم
- به شدت روح تعبد داشتند. ذکر دعای فرج ایشان در هر سخنرانی و کلاس درس آموزنده است.
- بصیرت و مقاومت: ایشان در مواجهه با جبهه فرهنگی ضد اسلامی تمام قد ایستادند و با منطق و استدلال وارد شدند. چه انگاه که با سو استفاده از عبارت دین سمحه و سهله اسلام با عبارت تسامح و تساهل قصد ترویج بی تفاوتی و بی غیرتی در فهم و سلوک دین را ترویج می کردند و چه آنگاه که با طرح جامعه مدنی کد غلط جامعه غربی را نشان می دادند و چه آنگاه که با سند 2030 این هدف را در نظام آموزش و پرورش پیگیری می کردند ایشان تهمت ها و افتراء ها را به جان خریدند و تمام قد خود را سپر قرار داد. آنگاه که خواص یا سکوت اختیار کردند و یا با دشمنان همراهی کردند او شاخص یک روحانی انقلابی شدند. با حضور در محافل علمی و دانشگاهی با بیانی رسا و سلوکی اخلاقی به پاسخ به شبهات پرداخت و طرح ولایت را راه اندازی کرد طرحی که به فرموده خود ایشان همه اعمالم یک طرف و این طرح ولایت یک طرف. مناظره ایشان را در خصوص تساهل و تسامح فراموش نمی کنیم که چگونه استدلال و بیان رسای او غالب بود. و علامه عسگری بر تصویر تلویزیونی ایشان بوسه زد.
- مؤید به تایید امامین انقلاب. او بارها از سوی امامین انقلاب تمجید شد. فعالیت ایشان در مورد توسعه فعالیت موسسه در راه حق مورد تاکید امام قرار گرفت و هزینه آن را تقبل کردند امام پس از شنیدن گزارش امام خمینی درباره فعالیت موسسه فرمودند: اینجا را تا دوبرابر توسعه دهید و تا زمانی که من زنده هستم شخصا بودجه انها را می پردازم. و در ادامه مقام معظم رهبری با تاسیس موسسه امام خمینی این راه را با سرعت بیشتر ادامه دادند .
- اولویت شناسی و پایه گذاری کارهای اساسی: طراح اصلی علوم انسانی در حوزه علمیه قم. او به عنوان مجتهد و فیلسوفی مصلح طرح علوم انسانی را در حوزه های علمیه راهبری کردند دفتر همکاری حوزه و دانشگاه را پای گذاری کرد و در موسسه در راه حق و بنیاد فرهنگی باقرالعلوم و آنگاه موسسه آموزشی و پژهشی امام خمینی را تاسیس کردند و جبهه علمی بسیار اثر گذاری را ایجاد کردند که در عرصه های مختلف میدان دار علوم انسانی اسلامی هستند. و اینک حوزه در این حوزه های دارای اندیشه مشخص و قابل ارائه است. و زمینه نظریه پردازی فراهم شده است.
- مواجهه با التقاط و اختلاط و بدعت ها:
او به صراحت می فرمایند اگر کسانی که اهل علم هستند بدعت ها را آشکار نکنند و حقایق را روشن نکنند مشمول لعنت خدا و فرشتگان و همه خلائق قرار خواهند گرفت. لولئک یلهنهم الله و یلهنهم اللاعنون
التقاط و اختلاط حادثه عاشورا را بوجود آورد. پس وظیفه اصلی ما این است که فضا را روشن کنیم تا مفاهیم در نهایت مرز بین اسلام و کفر روشن شود.و مشخص شود که در چه اندیشه های اختلاط و االتقاط وجود دارد. چون همین التقاط ها و اختلاط ها بین حق و باطل باعث شد که حادثه درناکی چون حادثه عاشورا و قبل از ان جنگها و درگیری های امیر المومنین با مسلمانان به وجود بیاید.(ص 179 نظریه سیاسی اسلام)
پیرو دین باشیم یا سکولار. خداپرست باشیم یا آزاد از قید عبودیت هر چیزی حتی خدا. ما باید یکی را دو راه را برگزینیم. نمی شود گاهی این طرف باشیم و گاهی آن طرف . ... چنین رویه ای خطرناک است. و عاقبت ما را به کفر و گرفتار شدن به جهنم و عذاب ابدی می کشاند
- نظام آموزش و پرورش مهم ترین نهاد چرا که موجب افزایش آگاهی و تزکیه در افراد می شود.
- راحت طلبی ممنون ولی اقدام با هشیاری و کیاست لازم است. ایشان در عین حال که راحت طلبی و طرح قواعدی مثل خوف خطر را در مسائل اساسی اسلام جایز نمی دانند اما هشیاری و زیرکی و کیاست در مبارزه را نیز از به حکم شرع و عقل لازم می دانند . این کیاست همان چیزی است که داشمنان و منتقدانش نتوانستند آن را فهم کنند. او پیش از انقلاب یک تنه نشریه انتقام را منتشر می کردند. امضای او پای بسیاری از بیانیه های فضلای قم ثبت است. خاطرات ایشان در مورد ابداع رسم الخط برای در امان ماندن از خطر ساواک و انتخاب نام مستعار خواندنی است. در خاطرات ایشان پر است از مواردی که چگونه با زیرکی ساواک را از دسترسی به سند فعالیت های انقلابی ایشان ناکام می گذارد.
- تواضع و فروتنی. او به رقم هتاکی های دشمنانش بسیار متواضع و فروتن بود. بسیاری از دانشجویان در طرح ولایت و در محافل شیفته مرام او می شدند. مصباح را می بایست دید تا او را شناخت. ایشان کم خدمت امام می رسیدند می فرمودند نزدیکی افکار مهم است همچون اویس قرنی
دانشجویی به ایشان عرض کرده بود عاشق لبخند شما هستم چه کار کنم لبخند داشته باشم فرمود: تمرین کن
در اهواز به خاطر دستگیری کدیور جو ملتهب بود اما ایشان با ارامش سخنرانی کردند و سپس دانشجویان هجوم اوردند تا ایشان را ببوسند
10. ساده زیستی و بدون تجملات. ایشان مصداق کونوا دعاه الناس بغیر السنتکم بودند. منتقدان و دشمنان نتوانستند در مورد ایشان و فرزندان دانشمند ایشان نقطه ضعفی بیابند.
- 11. از منظر ایشان دلائل ضعف انقلاب فرهنگی عبارت است از : الف):عدم رشد جریان انقلاب فرهنگی ب) عدم درک برخی مسئولان نسبت به موضوع ج) محسوس نبودن ضعف فرهنگی . آنچه دیگران در آئینه نمی دیدند ایشان با بصیرت و معرفت علمی و دینی در خشت خام می دید. لذا او برای آیندگان بود و آثار خدمات ایشان در آینده بیشتر روشن می شود .
12. تاکید بر کار جمعی. در فرمایشاتشان به مخاطبان می فرمودند:
وقتی می خواستند فرهنگ وبستر را بنویسند 4 هزار نفر را مستقیم گرفتند و تعداد زیادی را غیر مستقیم مشغول کردن و 16 سال روی ان کار کردند انسان وقتی این را می بیند به ضعف کار خود پی می برد.
13. وظیفه عالمان در عصر امام زمان عج را عبارت می دانستند از :
الف) پرهیزکاری و پیشوایی پرهیزکاران
دو وظیفه و تکلیف را برای روحانیون ضروری می دانستند: یکی این که خودمان را از آلودگی گناهان و غفلت ها پاک کنیم و دیگری ان که دست دیگران را نیز بگیریم و اطراف خویش را نورافشانی کنیم. در مقابل انان که او را متهم می کردند که چرا می گوید مردم را به بهشت ببریم او وظیفه عالمان را هدایت گری و نجات از دوزخ می دانست.
ب) واجب ترین وظیفه مجاهده در جبهه فرهنگی و علمی: ایشان بر این باور بودند که در این زمان نه تنها سکوت در برابر شبهه افرینان و غارتگران عقیده و ایمان جایز نیست بلکه مجاهدت در عرصه علمی و فرهنگی واجب ترین وظیفه و تکلیف ما است.
او می گفت: باید همه باور کنیم که با جنگی به مرتب خطرناک تر از جنگ هشت ساله مواجهیم. در ان جنگ هدف اشغال چند وجب از خاک ما بود اما در این جنگ هدف نابودی ایمان ما است. به اندازه اهمیت ایمان در مقایسه با خاک این جنگ فرهنگی مهم تر و خطیرتر از ان جنگ نظامی است.
جبهه حق باید با تمام توان با سلاح علم و معرفت و منطق درست به مقابله با حزب شیطان بشتابد.
در حال حاضر دشمن با سلاح فرهنگی وارد شده ما هم باید با سلاح فرهنگی وارد شویم.
ج) دستگیری از نسل جوان:
ایشان می فرمود: امام زمان عج امروز از ما انتظار بیشتری دارند . چگونه ممکن است امام زمان عج شاهد باشند جوانانی معصوم که در خانواده های شیعه متولد شده اند این گونه طعمه شیاطین و گرگ صفتان شوند.
بنده با قاطعیت عرض می کنم که بزرگ ترین وظیفه روحانیان در این عصر هدایت جوانان و جلوگیری از کفر و الحاد ایشان است.
12 . مراقبت از کاهش آستانه تحریک مردم ( بی تفاوتی و بی غیرتی)و افزایش آستانه اختلاف . ( مشکل شناخت حق از باطل)
وظیفه شیعیان در مقابله با دشمنان:
- دوری از فتنه ها و شبهه های کفرامیز
ایا می دانید نقطه آغاز نفاق و کفر کجا است؟
نقطه آغازین نفاق و کفر شنیدن سخن کفر امیز است این که دنیا اصرار دارد سخنان کفر امیز شایع شود برای این است که اگر حرفی دهها بار گفته شد کم کم قبح ان می ریزد.
ان وقت شما تعجب می کنید که شخصی در یکی از پست های حساس کشور بگوید ما به ان دینی که ازادی را تضمین نکند مرتدیم. ازادی را نیز اینگونه تفسیر کرده اند که مردم ازاد باشند تا هرگاه خواستند نظام اسلامی را براندازند هیچ اتشی در جامعه ایجاد نشود. اگر اسلام این ازادی را تامین کرد قبولش داریم و گرنه به چنین دینی مرتدیم
این کفر و نفاق از کجا پدید می اید ؟ از شنیدن سخنان کفر امیز و مسخره امیز درباره ایات الهی.
با تبلیغ فرهنگ تساهل و تسامح چنین هدفی را دنبال می کنند.
- اعلان بیزاری و دشمنی:
سوره ممتحنه تسم الله الرحمن الرحیم یا ایها الذین امنوا لاتتخذوا عدوی و عدوکم اولیاء تلقون الیهم بالموده ...
- سازش ناپذیری: اهل تسامح و تساهل ما را به سازش فرامی خوانند ولی قران با صراحت اعلان بیزاری با کافران می کند.
- ایمان به قدرت و یاری الهی: و لقد نصرکم الله ببدر و انتم اذله
- نتیجه سازش : ایشان پیش از جنگ داعش و بلایی که بر سر سوریه اوردند در کتاب اذرخش ان را پیش بینی می کنند که سازش ما را به اینجا می کشاند.می فرمایند: تجربه افغانستان و عراق کافی نیست ؟ در اینده تجربه سوریه و عربستان نیز خواهد بود.
13. بزرگترین موانع در برابر اهداف امام زمان عج:
- روح خودسری و هواپرستی
تحلیلی روان شناختی از این که چگونه مومن به طرف کفر کشیده می شود؟ارائه می دهند.
اول وقتی برخی دستورات دینی با روحیه راحت طلبی و خودسری او سازگار نیست در فتوای مجتهد تشکیک می کند.
از کجا معلوم این درست باشد. وقتی گفته می شود مستند مجتهد آیات و روایات است . می گوید از کجا معلوم که امام این حدیث را فرموده باشد. وقتی گفته می شود روایت مستند است. می گوید سخن امامان را ما قبول داریم دیگران قبول ندارند. وقتی گفته می شود آیه هم داریم می گوید قرائت های مختلف از دین داریم. این فهم شما است. وقتی ثابت شد این آیه هیچ قرائت بردار نیست می گوید از کجا معلوم آیات قران کلام خدا باشد. یک حالت روحی برای پیامیر ایجاد شده و اینها کلام خود پیامبر است. و چون کلام پیامبر است در آن خطا هست. این سیر تسویل ادامه پیدا می کند.
مدت ها است که این حرکت شروع شده . از طرح قرائت ها تا تشکیک در اصل کلام وحی بودن قران
روح تسامح و تساهل ما را به اینجا می کشاند.
14. شیوه های نو مبارزه با اهداف امام زمان عج
- روحانی ستیزی و طرح تز اسلام منهای روحانیت
مطرح می کنند که اصلا اسلام به روحانی نیاز ندارد.
وقتی روحانیت شیعه مقاوم را می بینند تمام عوامل را بکار می گیرند تا روحانیت شیعه را بکوبند.
در این امواج اگر درختی در وسط رودخانه مقاومت کند تعجب دارد. پس تنها چیزی که نمی گذارد مردان الهی از مسیر و هدف اصلی خود منحرف شوند لطف خدا است.
برای دین خطری بزرگتر از این نیست که آیات الهی تاویل و احکام و معارف اسلامی واژگون و مسخ شود. در این صورت راه برای فساد و افساد باز می شود.
- قرائت های گوناگون از دین.
امام زمان هم که ظهور می کنند با مردمی روبرو می شوند که قران را تاویل می کنند. و از قران و دین قرائت جدیدی ارائه می کنند.
طبق روایتی کار امام زمان از کار پیامبر خدا سخت تر است چون پیامبر با کسانی مواجه بود که داعیه دینداری نداشتند وامام زمان با کسانی مواجه خواهد بود که ادعای دینداری و دین شناسی دارند.کلهم یتاولوا علیه کتاب الله و یحتجوا علیه به. کتاب خدا را تاویل می کنند و بر ان بر امام زمان احتجاج می کنند. تفسیر هرمنوتیک از دین اینگونه رواج می یابد . و مردم می پذیرند. و قرادت های جدید از دین ارائه می کنند.
نمی گویند قران یا خدا را قبول نداریم بلکه مدعی دین شناسی اند.
استاد ما با این افراد در ستیز بود..
