میزگرد “انقلاب اسلامی و روحانیت مسئولیت‌ها و انتظارات”
به همت مؤسسه آموزش عالی علوم انسانی برگزار شد؛
میزگرد “انقلاب اسلامی و روحانیت مسئولیت‌ها و انتظارات”
تاریخ انتشار خبر: سه شنبه ٢١ بهمن ١٣٩٣
ساعت انتشار خبر: ١٢:٥٤
شماره خبر: ٥٩٢٩٦
گروه گزارش: میزگرد علمی پژوهشی “انقلاب اسلامی و روحانیت مسئولیت‌ها و انتظارات” در سالن اجتماعات موسسه آموزش عالی علوم انسانی جامعة المصطفی برگزار شد.
به گزارش مرکز خبر و اطلاع رسانی جامعة المصطفی، این میزگرد علمی با مشارکت حجج اسلام والمسلمین معصومی، خیری و میر علی و با حضور جمعی از اساتید و دانش پژوهان جامعة المصطفی به همت مؤسسه آموزش عالی علوم انسانی برگزار شد.
حجت الاسلام والمسلمین خیری دبیر این میزگرد علمی در ابتدای این مراسم ضمن تبریک ایام الله دهه فجر انقلاب اسلامی، تصریح کرد: انقلاب اسلامی پیچ تاریخی را در عرصه تحولات سیاسی و فرهنگی ایجاد نمود و گفتمان‌های غالب عصر معاصر را دچار چالش کرد.
وی با بیان این که پیشرفت‌های روز افزون امت اسلامی به ویژه ایران اسلامی دشمنان را متوجه ظرفیت‌های عظیم معارف ناب الهی، انقلاب، روحانیت و حاکمیت ولایی جمهوری اسلامی ایران نمود، افزود: یکه تازی مکتب اهل بیت(ع) در ارائه الگوی مطلوب دینی در عصری که به سمت افول دین حرکت می‌نمود، دشمنان دین و دیانت را به فکر مقابله و ضربه زدن به ماهیت انقلاب اسلامی، به طور خاص روحانیت انداخت.
این استاد جامعة المصطفی با تأکید بر این که در عصر کنونی روحانیت در سیبل ترکش‌های توطئه‌ای دشمنان اسلام قرار دارد، ابراز داشت: اگر جایگاه روحانیت، انقلاب و مسئولیت‌ها و انتظاراتی که نسبت به روحانیت وجود دارد، درست تبیین نشود؛ امکان کارسازی توطئه دشمنان فراهم خواهد شد.
حجت الاسلام والمسلمین خیری در پایان سخنان خود توجه واقع‌بینانه به ضعف‌ها و قوت‌ها را عاملی برای شناخت صحیح دانست و یادآور شد: باید با مراجعه به مباحث تاریخی، و مطالعه فراز و فرود نهضت‌های گوناگون، نسبت به عبرت‌ها و بزنگاه‌های تاریخی شناخت صحیحی را کسب نماییم.
حجت الاسلام والمسلمین معصومی، رئیس مؤسسه آموزش عالی علوم انسانی نیز در این میزگرد علمی با تاکید بر این که رسالت سنگین روحانیت در انقلاب اسلامی، موجب شده تا این نهاد مقدس کمتر نسبت به رابطه خود و انقلاب توجه نماید، تصریح کرد: روحانیتی که می‌خواهد به عنوان یک جریان مرتبط با انقلاب اسلامی شناخته شود؛ باید تعریف درستی از انقلاب اسلامی و روحانیت داشته باشد.
رئیس مؤسسه آموزش عالی علوم انسانی المصطفی شناخت جایگاه روحانیت در منظومه انقلاب اسلامی را مهم ارزیابی نمود و خاطرنشان کرد: باید رابطه روحانیت با نظام اسلامی به لحاظ نظری و تاریخی در منظومه جایگاه روحانیت بررسی گردد.
وی در ادامه سخنان خود ضمن تبیین روحانیت در جامعة و نقش‌های مهمی که بر عهده او نهاده شده است، اظهار داشت: روحانی تنها به معنای اسلام شناس صرف نیست. بلکه روحانی باید ضمن اسلام شناسی، ایمان به آرمان‌ها و ارزش‌ها داشته، مجموعه نظام تعلیم و تربیتی خاصی را طی کرده باشد.
حجت الاسلام والمسلمین معصومی با تاکید بر این که یک روحانی باید در راستای کار و شغلی که دارد، شناخت معرفی و تبیین اسلام را مهم بداند و در این راستا قدم بردارد گفت: کسب نساب لازم خودسازی برای ورود به عرصه‌های مختلف دینی و اجتماعی لازمه یک روحانی است.
رئیس مؤسسه آموزش عالی علوم انسانی المصطفی افزود: در یک تعریف کلی می‌توان گفت؛ روحانی به اسلام شناسان مؤمن به اصول، احکام و ارزش‌های اسلام که نظام تعلیم و تربیت حوزوی را طی کرده، در خدمت تبیین معارف دینی بوده و از نساب لازم تقوا و تهذیب دینی برای حفاظت از دین برخوردار باشد، اطلاق می‌شود.
وی در ادامه سخنان خود با اشاره به مراحل تاریخی چهارگانه روحانیت و جایگاه آن در عرصه اجتماع، ابراز داشت: "روایت‌گری"، "دوران فقاهت"، "دوران زعامت" و نیز "دوران ولایت" از مهمترین مراحل تاریخی حضور روحانیت در عرصه‌های گوناگون اجتماعی است.
این کارشناس جامعة المصطفی تاکید کرد: بر اساس تعریف‌های ارائه شده، متوجه می‌شویم که انقلاب اسلامی با رسالت روحانیت پیوند خورده و این رسالت روحانیت بود که منجر به پیروزی انقلاب اسلامی شد.
حجت الاسلام والمسلمن معصومی در بخش دیگری از سخنان خود عصر روایت گری روحانیت را مورد توجه قرار داد و اذعان داشت: در زمان نبی مکرم اسلام(صلی الله علیه و آله وسلم) و ائمه اطهار(علیهم السلام) روحانیت محوریت مستقلی نداشت. بلکه روحانیت در اجتماع به عنوان نمایندگان و وکلای معصومین(علیهم السلام) حضور پیدا می‌کردند.
وی اظهار داشت: با توجه به آغاز غیبت صغری و حاکم شدن فضای تقیه بعد از شهادت امام حسن عسکری(ع) و نیز نزدیکی عصر روایت گری به زمان ائمه اطهار(علیهم السلام)، تنوع موضوعی خاصی وجود نداشت و مسائل مستحدثه خاصی روی نمی‌داد؛ لذا اگر همان احادیث به مردم منتقل می‌شد، پاسخگوی نیاز جوامع اسلامی بود.
استاد جامعة المصطفی با بیان این که عصر روایت گری وضعیتی طبیعی بود که عالمان آن دوران به خوبی از عهده آن بر آمدند تصریح کرد: علمای هر عصر، تا حد زیادی بر اساس اقتضائات زمان به خوبی عمل نموده‌اند. اگر فضای حاکم بر جوامع اسلامی را به خوبی درک کنیم، خواهیم فهمید که عکس العمل علمای هر عصر شبیه معجزه بوده و تنها با اتصال به ائمه معصوم(علیهم السلام) می‌توان چنین رویکردی را رقم زد.
حجت الاسلام والمسلمین معصومی در ادامه عوامل ضعف حضور روحانیون در زمان‌های گوناگون را مورد توجه قرار داد و اذعان داشت: با دور شدن از زمان نبی مکرم اسلام(ص) هر اندازه نقش خلفا و حکما در اداره امورات جامعه اسلامی پررنگ تر می‌شد؛ خود به خود نقش عالم دینی را کمرنگ تر می‌نمود و همواره حاکمیت جور خود را در تشخیص و تعریف دین سهیم می‌دانست.
رئیس مؤسسه آموزش عالی علوم انسانی المصطفی با اشاره به این که دستگاه خلافت حتی به علمای اهل سنت نیز اجازه زعامت در جوامع اسلامی را نمی داد، خاطرنشان کرد: کسانی اجازه اعمال رهبریت دینی را داشتند که سینه چاک دستگاه خلافت بوده، موید افعال آنان باشند.
وی تغییر تعریف دین از اداره تمام امورات و اقتضائات حیات بشر و منحصر شدن آن در برنامه‌های معنوی را از دیگر چالش‌های روبرویی روحانیت دانست و تصریح کرد: متأسفانه برخی از روحانیون ضمن همراهی با تعریف جدید از دین که تاثیرپذیری آن از کلیسا را نمی توان نادیده گرفت؛ به بهانه حفظ قداست دین، ربط دین با دنیا را قطع کردند و تنها تعریف معرفتی و آخرتی را مورد توجه قرار دادند.
حجت الاسلام والمسلمین معصومی ضمن تأکید بر این که انقلاب اسلامی احیا کننده اسلام در عصر افول دین بود، اظهار داشت: امام خمینی(ره) هموراه با دو تفکر "اسلام سکولار" و "اسلام متحجرانه" که دین را منزوی و جدای از سیاست تلقی می‌نمودند مقابله می‌نمود.
گفتنی است؛ در ادامه میزگرد "انقلاب اسلامی و روحانیت، مسئولیت‌ها و انتظارات" حجت الاسلام والمسلمین میر علی، خاطرنشان کرد: ماهیت انقلاب اسلامی، ماهیتی فرهنگی بود که تواست گفتمان توحیدی را در عصر جدید احیا نماید.
استاد علوم سیاسی مؤسسه آموزش عالی علوم انسانی با تأکید بر این که انقلاب اسلامی گفتمان‌های مدون و نظریه‌های نوساز جهان معاصر را به چالش کشید، اظهار داشت: روحانیت در گذر تاریخ همواره با دو حرکت استبداد و استعمار مقابله می‌نمود.
وی پیشینه تاریخی حضور روحانیت در اجتماع را از زمان حیات نبی مکرم اسلام(ص) دانست و تصریح کرد: روحانیت پاسخگوی امورات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جوامع اسلامی بود. متاسفانه در دوران معاویه، با به انزوا کشانده شدن متخصصان علوم دینی، مسئولیت آنها منحصر در روایت گری شد و سایر مناسب اولیای الهی از روحانیت گرفته شد.
این کارشناس علوم سیاسی سکولاریزه شدن کشورهای اسلامی توسط عنصر استعمار را یکی دیگر از چالش‌های مواجهه ای روحانیت در گذر تاریخ عنوان کرد و ابراز داشت: استعمار با روند سکولاریزه کردن کشورهای اسلامی تعریف جدید؛ "روحانی عالم و مرجع نباید در امورات حکومت مداخله‌ای داشته باشد" را در میان جوامع اسلامی مطرح کرد.
حجت الاسلام والمسلمین میر علی در بخش دیگری از سخنان خود عقلانیت نهفته در آموزه‌های اهل بیت(علیهم السلام) را عاملی مهم در شناخت اقتضائات زمانی و مکانی عنوان کرد و افزود: بدون پشتوانه عقلانیت، فرآیند تاریخی و نیازهای مقطعی آسیب‌زا بوده و زعامت علمای شیعه را دچار چالش می‌کند.
استاد علوم سیاسی جامعة المصطفی در ادامه حفاظت از مبانی معرفتی و فکری مکتب اهل بیت(علیهم السلام) را از مهمترین تلاش‌های علمای شیعه در تاریخ دانست و یادآور شد: علمای شیعه با تکیه بر آموزه‌های اهل بیت(علیهم السلام)، توانستند خود را از بزنگاه‌های تاریخی نجات داده و اصل دین و اصل نظریه ولایت فقیه را حفظ نماید.
حجت الاسلام والمسلمین میر علی در پایان سخنان خود حمایت استعمار از تفکرات انزواگرایانه در میان جوامع اسلامی و مقابله روحانیت با رویکردهای سکولاریسم را از برنامه‌های گفتمانی روحانیت در عصر معاصر عنوان کرد و یادآور شد: امام خمینی(ره) ضمن درک صحیح از انحرافات اعمالی استعمار جهانی در جوامع اسلامی، برنامه‌های خویش را ناظر به این موضوع ارائه نمود.
