تلاش گسترده هیئت‌های اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی برای تولید دانش مواجهه با کرونا/ مشارکت ۴۲ کارگروه و ۶۰۰ استاد دانشگاه
رئیس مرکز مطالعات، برنامه‌ریزی و تعالی علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی گفت: هیئت‌های اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی برای تولید دانش مواجهه با کرونا تلاش گسترده‌ای کرده‌اند و این روند ادامه خواهد داشت.
به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاه و سیاست گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان بزرگترین دانشگاه حضوری جهان، در مبارزه با ویروس کرونا در چهار ماه گذشته خدمات بسیار ارزشمندی انجام داده است و نشان داده که دانشگاه در ایام کرونا تعطیل‌بردار نیست. این دانشگاه از تولید ماسک و مواد ضدعفونی گرفته تا کارهای تحقیقاتی و علمی برای مبارزه با ویروس منحوس کرونا انجام داده است.
دانشگاه آزاد اسلامی در پاسخ به این پاندمی که آثار و تبعات منحصربه‌فردی را جلوه‌گر شد با اتکا به توانایی ویژه خود در یکپارچگی توان اعضای هیئت‌علمی با استفاده از روش گفتگوهای علمی و سپس با تعمیق‌بخشی آن به «تولید دانش مواجهه با چالش‌های حاصل از این معضل جهانی و استخراج روش‌های کاربست این دانش و بررسی حکمرانی در جهان پساکرونا» در قالب هیئت‌های اندیشه‌ورز به ارائه راه‌حل‌های مناسب و بومی پرداخت.
در همین راستا با حجت‌الاسلام حسن خیری، رئیس مرکز مطالعات، برنامه‌ریزی و تعالی علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی درباره فعالیتهای هیئت‌های اندیشه‌ورز برای مواجهه با کرونا به گفتگو نشسته‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
آنا: درباره فعالیتهای هیئت‌های اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی در مبارزه با کرونا توضیح بفرمایید.
خیری: رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در تاریخ ۱۶ فروردین ۹۹ بخشنامه‌ای را مبنی بر حرکت جهادی، مطالعاتی، تحقیقاتی در زمینه رفع و حل مسائل تولید دانش بومی با محوریت مطالعات مربوط به پساکرونا صادر کرد. مرکز مطالعات، برنامه‌ریزی و تعالی علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی به محض صدور بخشنامه، این موضوع را در دستور کار خود قرار داد و با توجه به ظرفیت گروه‌های تخصصی مرکز و هیئت‌های اندیشه‌ورز استانی موضوع را به جد پیگیری کرد و با جدول کاری مشخص، مقرر شد که دو هفته کارگروه‌های مطالعاتی به صورت بارش فکری شکل بگیرد. هیئت‌های اندیشه‌ورز دانشگاه آزاد اسلامی برای تولید دانش مواجهه با کرونا تلاش گسترده‌ای کرده‌اند و این روند ادامه خواهد داشت.
همچنین مقرر شد که حدود ۱۰ الی ۱۵ جلسه به صورت بارش فکری و با استفاده از امکانات فضای مجازی در دو عرصه پیامدی و راهبردی، مطالعات انجام شود. خوشبختانه این کار طبق برنامه تدوین شده اجرا شد و بیش از آنچه پیش‌بینی شده بود، کار اتفاق افتاد. ما پیش‌بینی ۳۰ کارگروه کرده بودیم که با توجه به استقبالی که در استان‌ها شد ۴۲ کارگروه تشکیل شد و در مدت یک‌ماه و به صورت متوسط در هر کارگروه ۱۰ نفر به صورت فعال مباحثه و بارش فکری را در حوزه‌های مختلف انجام دادند که این مجموعه‌ها در حال پیاده‌سازی، صفحه‌آرایی و چاپ است. در حال حاضر بیش از ۲۲ جلد آن چاپ شده و بقیه آن تا هفته آینده چاپ خواهد شد.
آنا: چند نفر از اساتید در هیئت‌های اندیشه‌ورز به تولید دانش مواجهه با کرونا پرداختند؟
خیری: در این پویش علمی نزدیک به ۶۰۰ نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در سطح کشور مشارکت داشتند. ۲۲ کارگروه مربوط به هیئت‌های اندیشه‌ورز استانی به فعالیت در زمینه مبارزه با کرونا پرداختند و ۲۰ کارگروه دیگر نیز در ستاد و مرکز مطالعات، برنامه‌ریزی و تعالی علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی شکل گرفت. همچنین استان‌هایی که نتوانستند کارگروه مستقل تشکیل دهند، اساتید خود را با تخصص و حوزه کاری مربوطه به مرکز معرفی کردند و این عزیزان در کارگروه‌هایی که در مرکز شکل گرفت، به مطالعه پرداختند.
ظرفیت ۱۰ هزار ساعت‌نفر در خدمت تولید دانش مواجهه با کرونا قرار گرفت
این مطالعات در دو عرصه پیامدی و راهبردی انجام شد و اساتید سه سطح کلان، ملی و خرد به راهبردپردازی پرداختند. در مجموع ۴۷۰ جلسه و ۷۳۲ ساعت هم‌اندیشی در فضای مجازی برگزار شد که متوسط حضور در جلسه، یعنی اگر ساعت‌نفر حساب کنیم فقط بیش از ۷ هزار ساعت جلسه بوده که بخشی هم طبیعتاً مطالعات پیشینی و بخشی هم مطالعات پسینی برای تنظیم این مباحثات جلسات اتفاق افتاد که روی هم رفته حدود ۱۰ هزار ساعت‌نفر برای پیگیری این کار وقت گذاشته شد.
آنا: عناوین کارگروه‌های تخصصی را بفرمایید.
خیری: کارگروه‌های تخصصی مرکز مطالعات، برنامه‌ریزی و تعالی علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی عبارتند از: کارگروه ترجمه زبان‌ها که بیش از ۷۰ مقاله علمی ترجمه کردند، اندیشه‌ورزان کارآفرینی، آینده‌پژوهی پساکرونا، صنعت گردشگری، ورزش و فعالیتهای بدنی، اقتصاد، علم و سیاستگذاری، مدیریت و سیاستگذاری فرهنگی و اجتماعی، علوم اقتصادی، مدیریت شهری و اقتصاد، تهدیدها و فرصت‌های فرهنگی و اجتماعی، آموزش عالی، مدیریت، آموزش و پرورش، چالش‌های تربیتی نظام‌های آموزشی، فضای مجازی، خبرگزاری، مطبوعات، رادیو و تلویزیون، فضای مجازی، ارتباطات و فضای مجازی، سلامت و علوم پزشکی، علوم پایه و آمار زیستی، مسائل زیست‌محیطی، دینی و مذهبی، دین و چالش کرونا، علم دینی، سیاسی و بین‌المللی، حکمرانی اسلامی، فقه و حقوق، علوم سیاسی، روان‌شناسی، مشاوره، خانواده و جمعیت، روان‌شناسی فردی و گروهی، سبک زندگی و سلامت اجتماعی، معماری و شهرسازی، هنرهای نمایشی، معماری هوشمند، رسانه و افکار عمومی.
اگر در این کارگروه‌ها مشاهده می‌شود که عناوینی مشابه وجود دارد به خاطر این است که استان‌های مختلف متقاضی بودند در یک موضوع مثلاً فضای مجازی کار کنند و این مورد تأیید مرکز قرار گرفته که در دو و بعضاً سه استان در یک موضوع فعالیت کنند.
بر اساس اقداماتی که صورت گرفته است، مجموعه‌ای از مطالب در حال چاپ شدن بوده و بنا بر این است که از این فرصت پیش آمده و تجربه بسیار موفق در پیگیری این موضوع داشتیم، به نحو احسن استفاده کنیم و مطالعات خود را ادامه دهیم. یعنی اولاً مباحثه در فضای مجازی را تجربه کردیم، بنابراین می‌توانیم از این فرصت پیش آمده استفاده کنیم و در موضوعات دیگری که می‌شود به صورت مباحثات و بارش فکری، اعضای هیئت علمی کنار هم بنشینند و مباحثه کنند، این فرصت را ایجاد کنیم؛ چیزی که تاکنون مورد غفلت قرار گرفته بود.
در حال حاضر بعد از یک دوره مطالعه بارش فکری، یافته‌های بسیار خوبی استخراج شده و در این مجموعه چهل و چند جلدی گردآوری شده و بسیار هم جنبه نوآوری و ابتکار دارد. گزیده‌گویی در آن اتفاق افتاده اما لازم است که این کار را به سرانجام برسانیم و بتوانیم به صورت مدل جامع حکمرانی اسلامی در جهان پساکرونا، یک مجموعه و منظومه ارزشمند قابل اتکا برای اجرا با پشتوانه علمی به نهادهای تصمیم‌ساز، تصمیم‌گیر، مراکز آموزشی و پژوهشی ارائه کنیم. بنابراین اکنون در مرحله برنامه‌ریزی برای ورود به فاز دوم این مطالعه هستیم که اولاً از مدیران کارگروه‌ها درخواست کرده‌ایم که در خصوص نحوه پیگیری این موضوع پیشنهاد ارائه کنند.
به نظر می‌رسد که باید برای پیگیری موضوع تولید دانش مواجهه با کرونا حداقل در ۱۱ هسته مطالعاتی، هسته مرکزی را شکل دهیم که هدایت‌کننده موضوعات باشند و این هسته‌ها از پنج نفر از متفکران و متخصصان این عرصه‌ها شکل می‌گیرد. ۱۰ مورد به صورت موضوعی و یک هسته یازدهم هم به عنوان رصد مطالعات خارج از کشور که مطلع شویم در اندیشکده‌ها و پژوهشگاه‌ها و مراکز علمی خارج از کشور چه مباحث علمی مطرح شده، شکل گرفته است.
این موضوع را بر اساس جدولی برنامه‌ریزی شده و زمان مشخص پیگیری خواهیم کرد و در این بازه زمانی قطعاً شاهد برگزاری کرسی‌های تخصصی و ترویجی خواهیم بود و تلاش ما بر این است که حداقل حدود ۶۰۰ عضو هیئت علمی که در این مطالعه همراه ما شدند، این فرصت مغتنم را از دست ندهیم و در گام دوم مطالعات خود هم بتوانیم از این مجموعه به علاوه اعضای هیئت علمی فرهیخته دیگر نیز استفاده کنیم و تا رسیدن به مقصود که تولید یک منظومه قابل اتکای الگو و مدل حکمرانی اسلامی در جهان پساکروناست کار را به سامان برسانیم.
قصد داریم در هفته‌های آینده جلسه رونمایی از مجموعه وزین مطالعات پساکرونا را با حضور مسئولان دانشگاه و بعضی مسئولان کشوری برگزار کنیم. در آن جلسه مباحثه میان مدیران کارگروه‌ها اتفاق خواهد افتاد و آخرین یافته‌هایی را که در این مجموعه‌ها به دست آوردند به صورت مختصر ارائه خواهند کرد.
